આંધળું અનુકરણ..

અમારો...બાજુ નો ફ્લેટ NRI એ વર્ષો થી લીધેલ છે...
છ મહિનાથી ઘર ખોલી કાકા કાકી રહેતા હતા....

તેમના બાળકો USA સેટ થઈ  ગયા હીવાથી. હવે ની
બાકી રહેલ જીંદગી... ઇન્ડિયા મા કાઢવી તેવું નક્કી કરી તેઓ અહીં રહેવા આવેલ...

મેં પહણ તેઓ એકલા હોવાથી ..કીધું હતુ.. તમને કોઈ કામ કાજ હોય તો કહેજો.....ચિંતા કરતા નહીં..
કાકા કાકી આનંદી સ્વભાવ ના..હતા..
કોઈ..કોઈ વખત રાત્રે બેશવા આવે.... અને પૂર્વ અને પશ્ચિમ ની  સંસ્ક્રુતિ વિશે વાતો કરે...

છ મહિના પુરા થયા હશે...એક દિવશ.. કાકા કાકી અમારે ત્યાં રાત્રે બેશવા આવ્યા....

છ મહિના પહેલા ની વાતો અને આજ ની તેમની વાતો મા તફાવત દેખાતો હતો....

બેટા... હવે.. અમે ગમે ત્યરે પાછા USA દીકરા પાસે જવા ની તૈયારી કર્યે છીયે...

મેં કિધુ.. કેમ કાકા..અમારી સાથે ના ફાવ્યું....?
તમે તો કેહતા હતા હવે... અમેરિકા ફરીથી નથી જવું.. અહીં ના લોકો માયાળુ..છે..
સગા.. સંબંધી... બધા અહીંયા..છે
દીકરી પહણ ગામ મા.. છે..
મારા જેવો પાડોશી છે...તો કહી વાતે તમને તકલીફ પડી...

બેટા.. આ વીતેલા છ મહિના મા... મને બધો અનુભવ
થઇ ગયો....મને એમ હતું...અહીં આવી એક બીજા ને મળશું...
સુખ દુઃખ ની વાતો કરશું...

કોઈ ને મળવા જઈએ તો પહેલી વખત સારો આવકાર  મળ્યો...
બીજી વખત જાયે...
એટલે..ઠંડો આવકાર..TV ચાલુ રાખી..વચ્ચે વચ્ચે થી થોડી વાત કરી લે...આપણે મન મા બેઈજ્જતી થાય..કે આપણે અહીં ક્યાં આવ્યા....

ગામ દીકરી છે.તો અવાર નવાર આવશે..મળશે...તેવા ખ્યાલો મા હતા...પહણ દિકરી મોબાઇલ કરી ખબર અંતર પૂછી લે છે...
ફોન ઉપર બધા લાગણી બતાવે ડાહી..ડાહી વાતો કરે...બેટા રૂબરૂ જઈએ ત્યરે..વર્તન બદલાઇ ગયું હોય છે..

બધા પોત પોતાની જીંદગી મા મશગુલ છે..બેટા....
નકામા લાગણીશીલ થઈ ને દુઃખી થવા અહીં આવ્યા..
એવું લાગી રહુ  છે.
તેના કરતાં જેવા છે તેવા દેખાતા...ધોળીયા સારા..બાહ્ય આડંબર તો જરા પહણ નથી...

અરે શુ વાત કરું બેટા... થોડા દિવશ પેહલા....હું ગ્રીન સિગ્નલ થયા પછી...જિબ્રા..રોડ ક્રોસ કરતો હતો... તો પહણ એક ગાડી સડસડાટ આવી મને ઉડાવતા રહી ગઇ.. પાછો... બારી માથી યુવાન લાગતો છોકરો બોલ્યો..

"એ..એ...ડોહા..જોતો નથી...મરવા નીકળ્યો છે....."

હું તો બે મિનિટ સ્તબ્ધ થઈ ગયો...આ મારી કલ્પના નો ભારત દેશ...જ્યાં યુવા પેઢી ને બોલવા ની પહણ ભાન નથી...નાના મોટા નું જ્ઞાન નથી....ટ્રાફિક સેન્સ તું નામ જ નહીં....હું શું કલ્પના કરી અહીં આવ્યો હતો....

ત્યાં ઘરડા કે બાળક ને જોઈ ગમેતે સ્પીડ થી વાહન આવતું હોય..બ્રેક મારી.. તમને.. માન સાથે પેહલા જવા દે...ને અહીં..
મારા વાંક ગુના વગર ગાળો.. સાંભળવાની..
વિચારતો વિચારતો તો જતો હતો..ત્યાં પથ્થર જોડે મારો પગ ભટકાયો... મારા ચશ્માં પડી ગયા..હું ગોત તો હતો...

ત્યાં એક મીઠો આવાજ આવ્યો...
અંકલ .." મેં  આઈ હેલ્પ  યુ ?"

બેટા.. સોગંદ થી કહવ છું...
મને બે મિનિટ તો
રણ મા કોઈ ગુલાબ ખીલ્યું હોય ..તેવો ભાશ થયો...
અહીં છ મહિના થી આવ્યો છું....બેટા
may i help you ? જેવો શબ્દ મેં નથી સાંભળ્યો..
મેં આવો મધુર ટહુકો કરનાર સામે જોયું...એક 10 થી 12 વર્ષ નું બાળક હતું....અંકલ આ તમારા ચશ્મા....
મેં માથે હાથ ફેરવી thank you કીધું....
બેટા ક્યાં રહે છે ?
અહીં હું મારા દાદા ને ત્યાં
ક્રિસમશ વેકેશન મા આવ્યો...છું.

એટલે ઇન્ડિયા મા નથી રેહતો ?
ના અંકલ ..અમે વાતો કરતા હતા ત્યાં તેના પાપા મમ્મી આવ્યા..હાથ જોડી..બોલ્યા નમસ્તે અંકલ...
એકબીજા એ વાતો...કરી...છેલ્લે ઘર સુધી પહણ મૂકી ગયા...

બેટા હું વિચારતો હતો...નાહક ના પશ્ચિમ ની સંસ્ક્રુતિ ને આપણે વખોડયે છીયે....ખરેખર સંસ્કાર, ડિસિપ્લિન, ભાષા..તો તે ધોળીયાઓ ની સારી છે...

આપણે આંધળું અનુકરણ કરવા નીકળ્યા છીયે..
ખરેખર જે શીખવાનું છે.તે શીખતાં નથી...
ધોબી ના કૂતરા જેવી દશા થઈ છે...

ટૂંકી ચડ્ડી કે ટીશર્ટ પહેરે આધુનિક નથી થવાતું...
આજના યુવાનો ને કેમ સમજાવું.. કે વાણી ,વર્તન, એતો દેશની પ્રગતિ નો પાયો છે...
જ્યાં વાણી વર્તન ના ઠેકાણા નથી ત્યાં દેશ નો ગમે તેટલો વિકાશ થાય...તે ગાંડો જ લાગે...

બેટા હજુ એ શબ્દો મને યાદ આવે છે તો હશવું પહણ આવે છે..અને દુઃખ પહણ થાય છે...

"એ.એ...ડોહા..મરવા નિકળ્યો છે જોતો નથી.."

દીકરી ભણાવો, ભલે..

ચૌબેજીનો છોકરો છે અશોક, એમએસસી પાસ. નોકરી માટે ચૌબેજી નિશ્ચિંન્ત હતા, ક્યાંકને ક્યાંક તો મેળ થઇ જ જશે. લગ્ન કરી દેવા જોઈએ. મિશ્રાજીની છોકરી છે મમતા, એ પણ એમએ ફર્સ્ટ ક્લાસ પાસ છે, મિશ્રાજી પણ તેના લગ્ન જલ્દી કરી દેવા માંગે છે.

સમજદાર લોકો પાસેથી પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ છોકરાનો ભાવ જાણવામાં આવ્યો.
ખબર પડી કે આમ તો પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ છોકરાનો ભાવ ૫ થી ૬ લાખ ચાલે છે પણ, બેકાર બેઠેલા પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટનો ભાવ ૩ થી ૪ લાખ છે.

સમજદાર લોકોએ સોદો સાડા ત્રણ લાખમાં નક્કી કરાવી દીધો.
વાત નક્કી થયે હજુ એક મહિનો પણ ન્હોતો થયો, અને પબ્લિક સર્વિસ કમિશનથી પત્ર આવ્યોકે અશોકની ડેપ્યુટી કલેક્ટરના પદ પર વર્ણી થઇ ગઈ છે.

ચૌબે – સાલા, .હરામજાદા છે કમિશન વાળા…!
પત્ની – છોકરાની આટલી સરસ નોકરી લાગી છે નારાજ કેમ થાઓ છો?

ચૌબે – અરે સરકાર નકામી છે, હું તો કહું છું કે આ દેશ માં ક્રાંતિ થઇને રહેશે….આ જ પત્ર થોડા સમય પહેલાં ન્હોતાં મોકલી શકતા, ડેપ્યુટી કલેક્ટરના ૪૦ – ૫૦ લાખ તો એમજ મળી ગયા હોત.

પત્ની -તમારી અક્કલ મરી ગઈ હતી, હું ન્હોતી કહેતી કે એક મહિનો રોકાઈ જાઓ, પણ તમે ન માન્યા…જલ્દીમાં સંબંધ નક્કી કરી નાખ્યો…હું તો કહું છું કે મિશ્રાજીને પત્ર લખો તેઓ સમજદાર વ્યક્તિ છે.

પ્રિય મિશ્રા જી,
अत्रं कुशलं तत्रास्तु !

તમને પ્રસન્નતા થશે કે અશોકની પસંદગી ડેપ્યુટી કલેક્ટર તરીકે થઇ ગઈ છે. વિવાહના મંગળ અવસર પર આ મંગળ થયું. આમાં તમારી સુયોગ્ય પુત્રીના ભાગ્યનું પણ યોગદાન છે.
તમે સ્વયં સમજદાર છો, નીતિ અને મર્યાદા જાણો છો. ધર્મ પર જ આ ધરતી ટકેલી છે. માણસનું શુ છે, જીવે મરે છે. રૂપિયોતો હાથ નો મેલ છે, મનુષ્યની પ્રતિષ્ઠા મોટી વસ્તુ છે.માણસે ફરજ નિભાવવી જોઈએ, ધર્મ ન છોડવો જોઈએ. અને પછી અમને તો કઈ જોઈતું નથી, તમે જે કંઈ આપશો તમારી દીકરીને જ આપશો. વર્તમાન પદના હિસાબ મુજબ જોઈ લજો નહિ તો પછી અમારે કોઈ બીજો બંધ બેસતો સંબંધ શોધવો પડશે.

મિશ્રા પરિવારે આ પત્ર વાંચ્યો, વિચાર કર્યો અને પછી લખ્યું-
તમારો પત્ર મળ્યો, હું સ્વયં તમને લખવાનો હતો. અશોકની સફળતા પર અમે બધા ખુબ ખુશ છીએ. અશોક હવે ડેપ્યુટી કલેક્ટર થઇ ગયો છે. અશોક ચારિત્રવાન, મહેનતુ અને સુયોગ્ય છોકરો છે. તે ચોક્કસ પ્રગતિ કરશે. તમને એ જાણીને પ્રસન્નતા થશે કે મમતાની પસંદગી આઈએએસ માટે થઇ ગઈ છે. કલેક્ટર બનીને તેની ઈચ્છા છે કે તે પોતાની નીચે કામ કરતા અધિકારી સાથે લગ્ન નહિ કરે.

મને આ સંબંધ તોડીને અપાર હર્ષ થઇ રહ્યો છે.

“દીકરી ભણાવો, ભલે
એક રોટલી ઓછી ખાઓ,
પણ, દીકરી જરૂર ભણાવો... 

બસ યાદ નથી...

બાકી જિંદગીથી કોઈ ફરિયાદ નથી ,
બસ છેલ્લે ક્યારે મજા આવી એ યાદ નથી,

વ્યસ્તતા એ માઝા મૂકી છે બરાબર,
છેલ્લે ક્યારે રજા આવી એ યાદ નથી,

આંખના ખૂણા મેં સાફ કર્યા હતા  કે ,
ખરી ગયું એ પાણી, એ  યાદ નથી,

આમ તો સતત હાસ્ય રાખું છું ચહેરા પર,
સાચ્ચે હસ્યો તો ક્યારે એ યાદ નથી,

જે વરસાદમાં હું ભીંજાયો હતો દિલથી,
એ વરસ્યો તો ક્યારે એ  યાદ નથી,

જીવતા જીવતા ઈચ્છાઓને બધાની,
ક્યારે હું મને જ ભુલ્યો એ યાદ નથી,

ઉભો નથી કતારમાં તારા મંદિરે ઈશ્વર,
પણ તને હું ભુલ્યો એવી ક્ષણ યાદ નથી.

કારણ કે અહીં અમે બે જ હોઇએ

અમે બે

દીકરી અમારી યુરોપમાં અને દીકરો યુએસમાં,

અહીં તો બસ અમે બે જ.

જમાઇ ઑફિસમાં રાજ કરે ને વહુરાણી પણ ડૉલર કમાઇ લાવે,

અમારી મદદે આવો એવો એમનો સતત આગ્રહ હોય, પણ

અમે ચતુરાઇથી એ આમંત્રણ ટાળીએ, કારણ કે અહીં અમે લાઇફ એન્જોય કરીએ છીએ.

મારી પત્ની ખૂબ શોખીન છે, બપોરે એ બિઝી રહે છે,

મને કોઇ શોખ નથી એટલે બાકી રહેલી નીંદર પૂરી કરું છું,

કારણ કે અહીં અમે બે જ હોઇએ છીએ.

સાંજે અમે સિનેમા જોવા ઉપડી જઇએ, પાછા ફરતા બહાર જમીને જ આવીએ,

ઘરની પાછળ સૂર્યાસ્ત થાય અને અમારી મસ્તી મજાકનો સૂર્યોદય થાય,

કારણ કે અમે બે જ હોઇએ છીએ.

એક દિવસ દીકરાનો તો બીજે દિવસે દીકરીનો ફોન આવે,

સમય જ નથી મળતો એવી ફરિયાદ કરે, અમારું મન ભરાઇ આવે,

પછી તમે પણ એન્જોય કરશો એની તેમને હૈયાધારણ આપીએ,

કારણ કે અહીં અમે બે જ હોઇએ છીએ.

એક વાર નવી નવાઇનું અમેરિકા ફરી પણ આવ્યા,

સ્વચ્છ ને સુંદર જગ્યાઓ જોઇને માણી સુધ્ધાં આવ્યા

અમે બેઉ દુનિયા માણીએ, કારણ કે અમે બે જ હોઇએ છીએ.

નથી કોઇ જવાબદારી કે નથી કોઇ ફરિયાદ,

નથી કોઇ અડચણ ને અમે સેક્ધડ હનીમૂન એન્જોય કરીએ છીએ,

કારણ કે અહીં અમે બે જ હોઇએ છીએ.

મરણની વાતો અમે કરતા જ નથી, પાર્ટીમાં જઇએ અને પિકનિકમાં ફરીએ,

પૈસાની છે છૂટ અને સમય તેમ જ મિત્રો પણ છે ભરપૂર

સંતાનોને કારણે બંધાઇ રહેવાના દિવસો ગયા એ વિચારમાત્રથી ખુશ થવાય છે

કારણ કે અહીં અમે બે જ હોઇએ છીએ.

બાળકોને અમારી ઇર્ષ્યા ન થાય એ માટે અમારી મોજમજા એમનાથી છાની રાખીએ,

મારી આ ટ્રીકથી પત્ની હસી પડે અને એને સાથ આપીને હું પણ હસી લઉં,

કારણ કે અહીં અમે બે જ હોઇએ છીએ.👌👌

જીવનમાં અશાંતિનું કારણ ...,

ગુગલના સી.ઈ.ઓ. સુંદર પીચાઈ એ કહેલ કોકરોચની વાર્તા વાંચવા જેવી છે ...!

સુંદર પીચાઈ એ 2004 માં ગુગલ, જોઈન કર્યું અને ભારતીય યુવાનોની પ્રેરણા બની ગયા !!!

ગુગલના CEO, સુંદર પીચાઈ એ પોતાની એક મોટિવેશનલ સ્પીચમાં કહેલ કોકરોચ (વંદો)ની વાર્તા ...!

તેમણે કહેલ વાર્તા ...! ગુજરાતીમાં રજુ કરવાનો પ્રયત્ન કરૂ છું ...!

એક વખત એક રેસ્ટોરન્ટમાં એક કોકરોચ ક્યાંકથી ઉડીને એક મહિલા ઉપર પડયું ...,
એ મહિલા ડરી ગઈ અને બૂમો પાડવા લાગી ...,
તે એકદમ ગભરાઈ ગઈ અને કોકરોચને દુર કરવા પ્રયાસ કરવા લાગી ...,
ઘણી કૂદા-કૂદ કર્યા પછી એ કોકરોચ દૂર થયુ ...,
પણ,
એ કોકરોચ ત્યાંથી ઊડીને બીજી મહિલા ઉપર ગયું ...,
હવે તે મહિલા પણ બચાવ માટે બૂમો પાડવા લાગી ...,
એક વેઈટર એ કોકરોચને દુર કરવા માટે આગળ વધ્યો એટલામાં એ કોકરોચ વેઈટર ઉપર પડયું ...;

વેઈટરે ખૂબ જ શાંતીથી પોતાના શર્ટ ઉપર રહેલ કોકરોચનું અવલોકન કર્યું,
અને ખૂબ જ ધીરજથી હાથમાં પકડી રેસ્ટોરન્ટમાંથી બહાર ફેંકી દીધું ...!

હું કોફી પીતા-પીતા આ મનોરંજન જોઈ રહ્યો હતો.
ત્યારે મારા મનમાં વિચારો આવવા લાગ્યા કે ...,
શું ખરેખર, આ બન્ને મહિલાઓનો ભયાનક વ્યવહાર અને અશાંતિ માટે તે કોકરોચ જવાબદાર હતુ ?
અને જો એમ જ હોય તો વેઈટર અશાંત કેમ ન થયો ?
એણે ખૂબ જ શાંતિથી કોકરોચને દુર કર્યું ...!

મહિલાઓની અશાંતિનું કારણ ...,
કોકરોચ નહીં, પણ કોકરોચથી બચવાની અક્ષમતા જ એમની અશાંતિનું સાચું કારણ હતુ ...!

મેં અનુભવ્યું કે,
મારા પિતાજી કે ... મારા બોસે આપેલ ઠપકો,
મારી અશાંતિનું કારણ ન હતું ...!
પણ, એ ઠપકાને સમજવાની અને,
એ સમસ્યાનો રસ્તો કાઢવાનું ...,
“સામર્થ્ય મારામાં નહીં હોવું” એ જ મારી અશાંતિનું કારણ હતું ...!

મારી અશાંતિનું કારણ ટ્રાફિક જામ નહીં,
પરંતુ તે ટ્રાફિક જામની સ્થિતીને હેન્ડલ કરવાની મારી અસમર્થતા જ મારી અશાંતિનું કારણ છે.

મિત્રો,
આપણાં જીવનમાં અશાંતિનું કારણ ...,
સમસ્યાઓ નહીં, પણ એ સમસ્યાઓ પ્રત્યે આપણો વ્યવહાર હોય છે ...!
💐👍😊

👌શ્રદ્ધાને શરણે👌

હોય જો શ્રધ્ધાનો વિષય તો પુરાવાની જરુર નથી
કુરાનમા ક્યાય પયગમ્બરની સહિ નથી.
અદભુત સત્ય ધટના નુ વર્ણન કર્યુ છે
ઠાકર સાહેબે ...

                  👌શ્રદ્ધાને શરણે👌
                   ડૉ  . શરદ ઠાકર
                 પોસ્ટ :સંજય ભટ્ટ


ડૉ. રે બંગાળી હતા. આમ સજ્જન પણ સ્વભાવે ઉગ્ર હતા. સમયપાલનના જબરજસ્ત આગ્રહી. મેડિકલ કૉલેજમાં પ્રોફેસર હતા. સવારે આઠ વાગ્યે એમનું લેકચર શરૂ થયું. બરાબર ત્રીસ સેકન્ડ પછી મેં પ્રવેશ કર્યો.
‘મેં આઈ કમ ઈન સર ?’
‘નો, યુ કાન્ટ !’ ડૉ. રેની નજર એમની કાંડા ઘડિયાળ પર પડી : ‘યુ. આર. લેઈટ બાય હાફ એ મિનિટ. ગેટ આઉટ !’
‘બટ, સર….! આઈ હેવ ગોટ એ વેલીડ રીઝન ટુ બી લેઈટ.’ મેં દલીલ કરી : ‘કૉલેજના કમ્પાઉન્ડમાં એક વૃદ્ધ સ્ત્રી ગબડી પડી. એનો પગ ભાંગી ગયો. આમ તો હું લેકચર માટે ખાસ્સો વહેલો હતો. પણ એને આપણી જ ગવર્નમેન્ટ હૉસ્પિટલના કેઝ્યુઅલ્ટી વિભાગ સુધી ‘શિફટ’ કરાવવામાં મોડું થઈ ગયું.’
‘યસ. ધૅટ ઈઝ એન આર્ગ્યુમેન્ટ. પણ તમે અહીં દર્દીને સારવાર આપવાનું ભણવા માટે આવો છો, એમને ઊંચકીને હૉસ્પિટલમાં પહોંચાડવાનું કામ વોર્ડબોયનું છે, ડૉક્ટરનું નહીં. આઈ કાન્ટ જસ્ટિફાય યોર એકશન. નાઉ, ગેટ લોસ્ટ…..’
હું જાણતો હતો કે ડૉ. રે ‘ગેટ આઉટ’ કહે અને ‘ગેટ લોસ્ટ’ કહે એ બે વચ્ચે મોટું અંતર હતું. પહેલામાં સૂચન હતું, બીજામાં આદેશ હતો. સૂચન સામે દલીલ થઈ શકે, હુકમ સામે નહીં. પણ મેં દલીલ કરવાની ગુસ્તાખી કરી, કારણ કે હું પ્રમાણિકપણે માનતો હતો કે મેં કંઈ ખોટું નથી કર્યું. હું મેડિકલ કૉલેજમાં ભણવા માટે આવતો હતો, મોંઘીદાટ ફી ભરીને આવતો હતો, એક ધરાશાયી થયેલી ગરીબ ડોશીને મદદ કરીને મેં ઈન્ડિયન પીનલ કોડની એક પણ કલમનો ભંગ નહોતો કર્યો અને આટલું બધું કરવા છતાં પણ હું માત્ર અડધી મિનિટ જ મોડો હતો ! એ વખતે મારાથી સહેજ ઊંચા અવાજે કહેવાઈ ગયું :
‘યસ, સર ! આઈ એમ ગેટિંગ લોસ્ટ; બટ વીલ યુ પ્લીઝ ટેલ મી વન થીંગ ? આ ડોશીની જગ્યાએ તમારા મધર હોત અને એમને મદદ કરનારું ત્યાં કોઈ ન હોત, સિવાય કે હું, તો પણ તમે મને આ જ રીતે પાછો કાઢ્યો હોત, જે રીતે અત્યારે કાઢી રહ્યા છો ?’
ડૉ.રે બરાડ્યા : ‘સ્ટૉપ ઈટ ! વન મોર વર્ડ એન્ડ યુ વીલ બી સસ્પેન્ડેડ ફોર ધી હોલ વીક…..’ એ હજી પણ કંઈક બોલવા જતા હતાં, પણ મેં તક ન આપી. હું ત્યાંથી પાછો વળી ગયો. એ આખો દિવસ મારો જીવ ચચરતો રહ્યો. કેન્ટિનમાં પણ કંઈ મન ન લાગ્યું. સાચું કહું તો હું કંઈ સંત નથી. પવિત્ર હોવાનો દાવો પણ કરતો નથી, પણ એ ક્ષણે હું સો ટકા સાચો હતો અને છતાં નિ:સહાય, નિરૂપાય હતો.
અને એ દિવસ બપોરે સાડા ત્રણ વાગ્યે હું જમીને હૉસ્ટેલમાં મારી રૂમમાં આરામ ફરમાવી રહ્યો હતો, ત્યાં બારણે ટકોરા પડ્યા.
‘યસ પાર્ટનર ! કમ ઈન……!’ મેં પથારીમાં પડ્યા પડ્યા જ બૂમ મારી. ‘પાર્ટનર’ એ અમારી મેડિકલ હૉસ્ટેલમાં રહેતા જાણીતા-અજાણ્યા કોઈ પણ સ્ટુડન્ટને માટે વપરાશમાં લેવાતું રોજિંદુ સંબોધન હતું. દરવાજો મેં અમથો જ વાસેલો હતો. બારણું ખૂલ્યું અને….. આ શું ? ડૉ. રે ત્યાં બારણાની ફ્રેમમાં મઢેલી તસવીરની જેમ ઊભા હતા : ‘મે આઈ કમ ઈન, જેન્ટલમેન ?’
હું હડબડાઈને બેઠો થઈ ગયો. રૂમ અસ્તવ્યસ્ત હતો. ચોપડીઓ, મેગેઝિનો, ચાની તપેલી, કપ, રકાબી, જ્યાં ત્યાં ફેંકી દીધેલાં કપડાં…..! ડૉ. રેને ક્યાં બેસાડવા ? હું ખુરશી ખેંચવા ગયો, પણ એમણે મને અટકાવ્યો. ખિસ્સામાંથી એક ટેલિગ્રામ કાઢીને મારા હાથમાં મૂક્યો :
‘શું છે સર ?’ મને સમજાતું નહોતું કે એ શું કરી રહ્યા હતા.
‘માય મધર ડાઈડ યસ્ટર ડે. કલકત્તાના સબર્બમાં અમારું ઘર છે. સાંજે શાકભાજી ખરીદીને આવી રહ્યા હતા. ઘરની પાછળના ઘાસવાળા મેદાનમાં આખલાએ શિંગડું માર્યું. મારી મા ઊછળી પડી. આખલો એમના શરીર પર થઈને ચાલ્યો ગયો. દુર્ભાગ્યે એ વખતે ત્યાં કોઈ જ હાજર નહોતું. તું પણ નહીં. પૂરો એક કલાક તરફડીને કાઢ્યો હશે. મદદ પહોંચી ત્યારે સ્મશાનમાં જ શિફટ કરવી પડી.’ ડૉ. રેની આંખમાં આંસુ હતાં.
‘આઈ એમ વેરી સોરી, સર…..! પણ મારો ઈરાદો…..’ હું થોથવાયો.
‘નેવર માઈન્ડ. તારો કોઈ જ દોષ નથી. તું તો આજે સવારે એ વાક્ય બોલ્યો હતો અને આ બન્યું ગઈ સાંજે. પણ હું તારી માફી માગવા અહીં સુધી આવ્યો છું. આજે રાતની ફલાઈટમાં જ કલકત્તા જવા નીકળું છું. કદાચ પાછો ન પણ આવું. હવે ત્યાં જ રહીશ. પણ એક વાત હંમેશા યાદ રાખજે; ગમે તેટલી આંતરડી કકળે, તો પણ જિંદગીમાં ક્યારેય આવા શબ્દો ન કાઢીશ. એ શબ્દો નથી હોતા, શાપ હોય છે.’ અને એ પીઠ ફેરવીને જતા રહ્યા. હું જડવત ઊભો રહ્યો.
આમ કેમ બન્યું ? આજ સુધી મને એનું રહસ્ય સમજાયું નથી. હું ચીલાચાલુ વહેમ કે અંધશ્રદ્ધામાં માનતો નથી. પૂરો એક દાયકો રેશનાલિસ્ટ મિત્રો સાથે વીતાવ્યો છે. ઈશ્વરના ઈન્કાર વિષે એમની પોકળ દલીલો બહુ નિકટથી તપાસી છે. પણ સરવાળે સમજ્યો છું કે ઈશ્વર છે. અને એટલે જ ઈશ્વરી ન્યાય જેવું પણ કશુંક છે. નાસ્તિકો કહે છે કે ઈશ્વર છે એ વાતનો કોઈ પુરાવો નથી. ભલે કહેતા ! ઈશ્વર નથી એ વાતની પણ એમની પાસે કોઈ સાબિતી નથી. ઉપર લખી છે એ વાતને તદ્દન જોગાનુજોગ માનવા માટે હું તૈયાર નથી. એમાં કોઈક વૈજ્ઞાનિક તથ્ય હશે તો એ ભાવિ નક્કી કરશે. પણ ત્યાં સુધી મારે મન તો તુલસીદાસ જ સાચા છે : ‘તુલસી હાય ગરીબ કી કબુ ન ખાલી જાય…..’ હું માનું છું કે ‘ગરીબ’ એટલે અન્યાયનો ભોગ બનનાર કોઈ પણ સાચો માનવી.
અન્યાયનો માર ખાધેલ આવો જ એક મિત્ર હતો ડૉ. જાડેજા. જાતનો રજપૂત પણ ભણી-ગણીને ડૉક્ટર બન્યા પછી તલવારની ધાર જેવું એનું વ્યક્તિત્વ રબ્બર જેવું નરમ બની ગયું હતું. એકવાર મારા પર એનો ફોન આવ્યો : ‘એક ડિલિવરીનો કેસ છે. તકલીવાળો મામલો છે. જલદી આવી જા.’ હું દોડી ગયો. અમારા બંનેનું નિદાન એક સરખું જ થયું. સ્ત્રીનો જીવ જોખમમાં હતો. પેટ ચીરીને સિઝેરિયન દ્વારા બાળકનો જન્મ કરાવવો પડે તેમ હતું. લાંબા સમય સુધીની ‘ટ્રાયલ લેબર’ આપ્યા પછી પણ પ્રસવ ન થયો. ત્યારે નાછૂટકે ઑપરેશન કર્યું. માતા અને બાળક બંનેની તબિયત સારી હતી. પૂરા એક અઠવાડિયા પછી દર્દીને રજા આપવાનો સમય થયો. ડૉ. જાડેજાએ આગલા દિવસે જ મને ફોન પર એના દિલની ઈચ્છા જાણવી હતી : ‘પેશન્ટની આર્થિક હાલત સારી નથી. આજે ટાંકા કાઢું છું. આવતીકાલે ડિસ્ચાર્જ આપીશ. પણ બીલના પૈસા બહુ વધારે લેવાની ઈચ્છા થતી નથી. જરૂરત કરતાં વધારે તો આમ હું કોઈના લેતો નથી. પણ આની પાસેથી તો સાવ મામૂલી ખાલી ટોકન રકમ લેવાનો વિચાર છે. તું શું કહે છે ?’
‘હું શું કહું ? કોઈ સારું કામ કરતું હોય તો આપણે તો એના પાછળ જ ઊભા હોઈએ ને ? આવા કામમાં આડા થોડું ઊભા રહેવાય ?’ પણ બીજે દિવસે ખબર પડી કે ડૉ. જાડેજા સાથે ભયંકર છેતરપિંડી થઈ છે. ટાંકા નીકળી ગયા એ પછી દર્દી અને એના પતિ બાળકને લઈને ચૂપચાપ દવાખાનું છોડી ગયા હતા. ડૉ. જાડેજાને કહેવા પણ રોકાયા નહીં. ઑપરેશનની પૂરેપૂરી ફી ડૂબી ગઈ. દર્દીનું સરનામું લેવાનું પણ જાડેજા ચૂકી ગયા હતા. બીજે દિવસે હું એમને મળ્યો, ત્યારે એ ભયંકર વ્યથિત હતા. હતાશમાં માત્ર એટલું જ બોલ્યા : ‘ભગવાન એના લેખા લેશે. મેં એમનું શું બગાડ્યું હતું ?’ હું સમજી ગયો. આ શબ્દો ન હતા પણ શાપ હતો.
અને સાત દિવસ પછી એ પતિ-પત્ની રડતાં કકળતાં ડૉ. જાડેજાના ટેબલ પર ચાર હજાર રૂપિયા મૂકી ગયા : ‘દાગતર સા’બ…. માફ કરો….. અમારો છોકરો ઊડી ગયો છે. તમારા બીલના પૈસા સ્વીકારી લો…..’ ડૉ. જાડેજાના અફસોસનો પાર ન હતો : ‘હવે મારાથી પૈસા ન લેવાય. બીલની વસૂલાત કરનાર હું કોણ ? એ તો ઉપરવાળાએ કરી લીધી. પણ સાચું કહું છું, હું જ્યારે પેલા શબ્દો બોલ્યો ત્યારે મારી એ ઈચ્છા નહોતી કે તારી સાથે સાવ આવું બને…….’ હું આ વાતનો સાક્ષી છું. બે-ચાર હજાર રૂપિયા માટે કોઈ ગરીબનો દીકરો ભગવાન ઊઠાવી લે એવી બદદુઆ તો કોઈ શૈતાન પણ ન કરે. પણ એક નબળી ક્ષણે ઘવાયેલા હૃદયમાંથી જે મૂંગી ચીસ ઊઠી હતી એ કમાનમાંથી છૂટેલા તીર જેવી હોય છે અને એ તીર પાછું નથી વળતું હોતું.
શરૂમાં ડૉ. રે સાહેબની વાત કરી એમને હાજરાહજૂર રાખીને જિંદગી જીવતો આવ્યો છું. ઘણીવાર માન-અપમાન, નફો-નુકશાન, ન્યાય-અન્યાય માણતો અને સહેતો રહ્યો છું. જીભની કમાન પરથી શબ્દોના તીર છૂટી ન જાય એ માટે સતત કાળજી સેવતો આવ્યો છું અને થોડા સમય પહેલાં જ ન બનવા જેવો બનાવ બની ગયો. નાની-મોટી જાહેર કે ખાનગી અનેક સંસ્થાઓમાં સક્રિય રહેવાનું મને સદભાગ્ય મળ્યા કરે છે. આવી જ એક સંસ્થાના પાંસઠેક વરસના એક કારોબારીના સભ્ય સાથે અન્યાયની બાબતમાં ઘર્ષણમાં ઉતરવાનું બન્યું. એ સજ્જન વડીલ હોવાનો ગેરફાયદો ઉઠાવ્યે જતા હતા. હું એટલો વિનય અને સ્વસ્થતા જાળવીને વાત કરતો હતો. છેવટે શિશુપાલના સો અપરાધ પૂરા થવા આવ્યા, ત્યારે મારાથી બોલાઈ ગયું : ‘માફ કરજો, નરેશભાઈ, તમે ગ્રામોફોનની રેકર્ડમાં ફસાઈ ગયેલી પીનની જેમ એકને એક જ વાત કર્યા કરો છો. હું સહન કરી લઉં છું કારણ કે તમે મારા પિતાની ઉંમરના છો, પણ તમે વગર વાંકે મને ક્રુસિફાય કરી રહ્યા છો, ભગવાન ન કરે ને તમારા પુત્રને……’
અને હું અટકી ગયો. આગળ બોલી ન શક્યો. બોલવું મને ઠીક ન લાગ્યું. પણ મનની અંદર મૂંગી ચીસ ઊઠી એ અશબ્દપણે પણ પૂરી તો થઈ જ ! મેં જાતને ઘણી વારી લીધી. પણ આ ઊઠેલા અંતરની રાવ હતી. બદનમાં પૂરજોશથી વહી રહેલું ખૂન જાણે ઈશ્વર આગળ મને થયેલા અન્યાયની ફરિયાદ કરવા દોડી રહ્યું હતું. એક ક્ષણ હતી જે બહુ ખરાબ હતી. શબ્દો મારા મનમાં જ પૂરા થયા : ‘કોઈ તમારા પુત્રને પણ મારી જેમ જ ક્રુસિફાય કરે તો તમને કેવું થાય ?’
ડૉ. રે સાહેબ સાચા હતા. આવા શબ્દો એક વાર બોલી જવાય, અરે, વિચારી જવાય તો પણ પછી શાપ બની જતા હોય છે. મને પૂરા એક મહિના પછી સમાચાર મળ્યા કે એ સજ્જનના એકના એક જુવાનજોધ દીકરાને કેન્સર થયું છે. એ સજ્જન એટલા સમૃદ્ધ અને સુખી હતા કે હું એમનું કશું જ બગાડી શકું એમ ન હતો. શું એટલે જ એમનો ન્યાય ઈશ્વરે પોતાના હાથમાં લીધો હશે !? – આ પણ કદાચ જોગાનુજોગ જ હશે. હું સંત નથી, પવિત્રતાનો મારો કોઈ દાવો નથી. ઈશ્વર જોડે મારું નિકટનું એવું કોઈ અનુસંધાન નથી. હું મેલી વિદ્યાનો સાધક નથી. જો હું આમાનું કશું પણ હોત તો ઈશ્વરને ફોન કરીને કહી દેત : ‘ભગવાન, મેં આવું કદી ઈચ્છયું નહોતું. તું પણ જબરો ન્યાયાધીશ છે, જ્યાં ટપલી મારવાની હોય ત્યાં તલવાર શા માટે મારે છે ? એ છોકરાને બચાવી લે.’
જિંદગીમાં અવારનવાર આપણને બધાને આવા અનુભવો થતા જ રહે છે. આમાં સાચું શું છે એ કદાચ ભવિષ્યમાં વિજ્ઞાન સાબિત કરી બતાવશે. પણ સાયન્સ જ્યાં સુધી કશું સિદ્ધ ન કરે ત્યાં સુધી આપણે તો શ્રદ્ધાને શરણે જ જવાનું ને ?

🙂પોસ્ટ :સંજય ભટ્ટ

શાંત મન..

- ( શાંત મન )-

એક વાર એક અમીર માણસની ઘડીયાળ ઘાસથી ભરેલા વાડામાં ખોવાઈ ગઈ.

જે બહુ કિંમતી ઘડીયાળ હતી,
એટલે -
તે માણસે તેની ઘણી શોધ કરી...
પણ,
તે ઘડીયાળ ન મળી !

તેના ઘરની બહાર થોડા છોકરાઓ રમી રહ્યા હતા...
અને,
તેને બીજા એક કામ માટે બહાર જવાનું હતું...

તેથી,
તે માણસે વિચાર કર્યો કે -
આ છોકરાઓથી ઘડીયાળ શોધવાનું કહું...

તેણે છોકરાઓને કહ્યું કે -
જે પણ છોકરો ઘડીયાળ શોધી દેશે...
તેને તે સરસ મજાનું ઇનામ દેશે.

આ સાંભળીને -
છોકરાઓ ઈનામની લાલચમાં વાડાની અંદર દોડી ગયા...
અને,
અહીં-તહીં ઘડીયાળ શોધવા લાગ્યા...

પરંતુ,
કોઈ પણ છોકરાને ઘડીયાળ મળી નહી !

ત્યારે,
એક છોકરાએ તે અમીર માણસની પાસે આવીને કહ્યું -
તે ઘડીયાળ શોધીને લાવી શકે તેમ છે...
પણ,
બધા છોકરાઓને વાડાની બહાર જવું પડશે !

અમીર માણસે તેની વાત માની લીધી.

તે અમીર માણસ અને બાકીના છોકરાઓ બહાર ચાલ્યા ગયા...

થોડી વાર બાદ -
તે છોકરો બહાર આવ્યો અને તેના હાથમાં તે કિંમતી ઘડીયાળ હતી.

તે અમીર માણસ પોતાની ઘડીયાળ જોઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો !

તેણે છોકરાથી પૂછ્યું -
"તેં ઘડીયાળ કેવી રીતે શોધી !?

જ્યારે બાકી છોકરાઓ અને હું પોતે પણ આ કામમાં નાકામ રહ્યો હતો !??"

છોકરાએ જવાબ આપ્યો -
"મેં કાંઈ કર્યું નથી...

બસ 'શાંત' મનથી જમીન પર બેસી ગયો...
અને,
ઘડીયાળનો 'અવાજ' સાંભળવાની કોશીશ કરવા લાગ્યો...

કેમ કે -
'વાડા' માં શાંતિ હતી...

એટલે -
મેં તેનો અવાજ સાંભળી લીધો...
અને,
તે દિશામાં જોયું !

સારાંશ -
એક 'શાંત' મગજ 'સારો' વિચાર કરી શકે છે,
એક 'થાકેલા' મગજની તુલનામાં !

માટે -
દિવસમાં થોડા સમયના માટે...
આંખો બંધ કરીને,
શાંતિથી બેસજો !

પોતાના મસ્તકને શાંત થવા દેજો...
પછી,
જૂઓ !
તે આપની જિંદગી કેવી રીતથી 'વ્યવસ્થિત' કરી દે છે !!

કેમકે -
દરેક આત્મા -
હમેશા પોતાની જાતને ઠીક કરવાનું જાણે છે...
બસ,
મનને શાંત કરવુ જ 'પડકાર' છે.

આ પડકાર -
થોડું અઘરું જરૂર છે...
પણ,
'અસંભવ' જરાય નથી !!

|| શુભામસ્તુ || 🌹👏