intelligent Indians..

*intelligent Indians*

Brushing with *Colgate*

Shaving with *Gillette*

Bathing with *Pears*

Aftershave with *Old Spice*

Wearing *Jocky* underwear

Wearing a
*Van heusen* shirt

Wearing a *Levis* pant

Eating *Maggi* and

Drinking *Nescafe*

Using a *Samsung* phone

Wearing a *Ray-ban*

Seeing time on *Casio*

Moving on a *Honda* bike

Using *Apple computer*

with *Coke* on the side

Finishing lunch at ,
*McDonald's*

Buying Pizza  for the
wife from *Dominos*

And...,

Then asking a question,
*"WHY IS THE INDIAN*
*RUPEE GOING DOWN*
*AGAINST THE DOLLAR*

*Eye opener Message for all intelligent Indians.*

🙏🏻🌷🇮🇳🌷🙏🏻

60+ सिक्सटी प्लस..

*60+ सिक्सटी प्लस*

कार से उतरकर भागते हुए हॉस्पिटल में पहुंचे नोजवान बिजनेसमैन ने पूछा

“डॉक्टर, अब कैसी हैं माँ? “ हाँफते हुए उसने पूछा।

“ अब ठीक हैं ।
माइनर सा स्ट्रोक था ।
ये बुजुर्ग लोग उन्हें सही समय पर लें आये, वरना कुछ बुरा भी हो सकता था । *
डॉ ने पीछे बेंच पर बैठे दो बुजुर्गों की तरफ इशारा कर के जवाब दिया*

“रिसेप्शन से फॉर्म इत्यादि की फॉर्र्मलिटी करनी है अब आपको।” डॉ ने जारी रखा।

“ थैंक यू डॉ. साहेब, वो सब काम मेरी सेक्रेटरी कर रही हैं “
अब वो रिलैक्स था।

फिर वो उन बुजुर्गों की तरफ मुड़ा..

“ थैंक्स अंकल, पर मैनें आप दोनों को नहीं पहचाना। “

“सही कह रहे हो बेटा,
तुम नहीं पहचानोगे क्योंकि

*हम तुम्हारी माँ के वाट्सअप फ्रेंड हैं .* 
एक ने बोला

“ क्या, वाट्सअप फ्रेंड ?”
चिंता छोड़ , उसे अब ,अचानक से अपनी माँ पर गुस्सा आया।

*“60 + नॉम का  वाट्सप ग्रुप है हमारा”*

“सिक्सटी प्लस नाम के इस ग्रुप में साठ साल व इससे ज्यादा उम्र के लोग जुड़े हुए हैं

इससे जुड़े हर मेम्बर को उसमे रोज एक मेसेज भेज कर अपनी उपस्थिति दर्ज करानी अनिवार्य होती है । “

“साथ ही अपने आस पास के बुजुर्गों को इसमें जोड़ने की भी ज़िम्मेदारी दी जाती है।”

“ महीने में एक दिन हम सब किसी पार्क में मिलने का भी प्रोग्राम बनाते हैं ।”

“ जिस किसी दिन कोई भी मेम्बर मेसेज नहीं भेजता है
तो उसी दिन उससे लिंक लोगों द्वारा, उसके घर पर ,उसके हाल चाल का पता लगाया जाता है .

आज सुबह तुम्हारी माँ का मैसेज न आने पर हम 2 लोग उनके घर पहुंच गए..

वह गम्भीरता से सुन रहा था ।

*“ पर माँ ने तो कभी नहीं बताया। “*
उसने धीरे से कहा।

“ माँ से अंतिम बार तुमने कब बात की थी बेटा?

क्या तुम्हें याद है ?”एक ने पूछा।

बिज़नेस में उलझा ,तीस मिनट की दूरी पर बने माँ के घर जाने का समय निकालना कितना मुश्किल बना लिया था खुद उसने ।

हाँ पिछली दीपावली को ही तो मिला था वह उनसे ,गिफ्ट देने के नाम पर।

बुजुर्ग बोले..

“ बेटा, तुम सबकी दी हुई सुख सुविधाओं के बीच, अब कोई और माँ या बाप अकेले घर मे कंकाल न बन जाएं...
बस यही सोच ये ग्रुप बनाया है हमने.
वरना दीवारों से बात करने की तो हम सब की आदत पड़ चुकी है ।”

*उसके सर पर हाथ फेर कर दोनों बुझुर्ग अस्पताल से बाहर की ओर निकल पड़े ।*

🙏🙏🙏🙏🙏

PRESENTATION DOES MATTER...

2 Wives chatting in office :

*Wife 1*: I had a fine evening, how was Urs???

*Wife 2* : It was a disaster. My husband came home, ate his dinner in 3 mins & fell asleep in 2 mins. How was yours?

*Wife 1* : Oh mine was amazing ! My husband came home and took me out for a romantic dinner. After dinner we walked for an hour. When we came home he lit the candles around the house. It was like a fairy tale !

At the same time, their husbands are talking at work..

*Husband 1*: How was your evening?

*Husband 2*: Great. I came home, dinner was on the table, I ate & fell asleep. What about you ?

*Husband 1*: It was horrible. I came home, there's no dinner, they cut the electricity because I forgot to pay the bill; so I took her out for dinner which was so expensive that didn't have money left for a cab or auto.We walked home which took an hour & when we got home I remembered there was no electricity so I had to light candles all over the house !!!!!!

*MORAL*: _PRESENTATION DOES MATTER... NO MATTER WHAT THE REALITY IS_ !!!

*Dedicated to All married couple*😎

ઇશ્વર આસ્થા સર્વોપરી..

*એક વાર*

માતા યશોદા નદી કિનારે બેસી ને માઁ યમુનાજી ની પૂજા કરતા હતા !,
વૃક્ષ ના પર્ણો માં વાટ ના દીવાઓ કરી ને નદીના જળ પ્રવાહ માં વહાવતાતા !,

તેમણે જોયું, કે તેમના થી થોડે દુર !, કાનો, નદીના જળ માંથી, દીવાઓ કાઢી કાઢી ને નદી કિનારે, પાળી પર મુકે છે !,
એટલે માતાએ પૂછ્યું કે તું આ શું કરે છે  ?, લલ્લા !,

તો, કાન્હા એ કાલી-કાલી ભાષામાં જવાબ આપ્યો !,
કે, મૈયા !, હું આ દીવાઓ ને ડૂબતા બચાવું છું !,

માતાએ ગમ્મત માં પૂછ્યું !, કે આટલા બધા દીવાઓ તો, પાણીના પ્રવાહ માં તણાય જાય છે !, તેનું શું ?, લલ્લા !,

કાન્હા એ જવાબ આપ્યો !,
*મેં થોડી કાઈ બધાંજ દીવાઓ ની જવાબદારી લીધી છે ?,*
*આ પ્રવાહ માં !, જે દીવાઓ મારી તરફ આવે છે !, તેને હું બચાવું છું !,*

ઇશ્વર આસ્થા સર્વોપરી..

           *જય શ્રી કૃષ્ણ*
🕉

At the age of..

● At 40 years, "highly educated" and  "less educated" are the same. (Less educated people may even earn more money)

● At 50 years, "beauty" and "ugly" are the same. (No matter how pretty you are, at this age, wrinkles, dark spots, etc. can no more be hidden.)

● At 60 years, "high position" and "low position" are the same. (After retirement, even a peon will avoid looking at his boss)

● At 70 years, "big house" and "small house" are the same. (Joints degeneration, hard to move, only require a little space to sit  .)

● At 80 years, "have money" and "no money" are the same. (Even when you want to spend money, you don't know where to spend)

● At 90 years, "Sleeping" and "waking up" are the same. (After you wake up, you still don't know what to do)

Take life easy, there are no mysteries to be solved. 

In the long run, we'll all be the same.
So forget all tensions of life & enjoy..
Laugh 😂

સિક્કાની બીજી બાજુ

(‘જન્મભૂમિ પ્રવાસી’ના ‘મધુવન’ પૂર્તિના 22, મે 2016ના અંકમાંથી સાભાર)

કેબિનનો દરવાજો ખોલી પ્યૂને હળવેક રહીને ટેબલ પર વિઝિટિંગ કાર્ડ મૂક્યું. કાર્ડ મૂકીને એ ગયો નહિ. ઊભો રહ્યો. કાગળમાંથી માથું ઊંચકીને પૂછ્યું : ‘કેમ ?’

‘કોઈ ભાઈ બહાર મળવા આવ્યા છે. કહે છે કે…’ વિઝિટિંગ કાર્ડ ઉપર નજર ફેંકી-

ભગીરથ પંડ્યા. બી.એ. બી.કૉમ. ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ. એકદમ ખુરશી ઉપરથી ઊભો થઈ ગયો. પ્યૂનને પૂછ્યું :

‘ક્યાં છે ? ક્યાં છે આ ભાઈ ?’

‘બહાર સોફા ઉપર બેસાડ્યા છે…’

‘બોલાવો, બોલાવો એમને…’

ભગીરથભાઈ આવ્યા. ઉષ્માથી ભેટ્યા. ખબરઅંતર પૂછ્યા. ચા પીતાં પીતાં પૂછ્યું :

‘ઘણાં વર્ષે મળ્યા, નહિ ?’

‘હા, સાત-આઠ વર્ષ થઈ ગયા.’

‘નોકરી છોડી દીધી ?’

‘હા. ત્રણેક વર્ષ થઈ ગયાં. પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી દીધી. આજે એક કંપનીનું ઑડિટિંગ હતું એટલે અહીં આવ્યો છું. કામ પૂરું થયું કે મળતો જાઉં. થોડું શોપિંગ પણ કરવું છે એટલે સાથે નીકળીએ એ ગણતરીથી…’ અને ઘડિયાળમાં જોઈને કહ્યું, ‘ઑફિસ સમય તો પૂરો થયો ને ?’

શૉપિંગ અને તે પણ ભગીરથ પંડ્યા જોડે ? આ વિચારથી મનમાં થોડી ગભરામણ થવા લાગી. વર્ષો પહેલાં પંડ્યાજી જોડે જ્યારે જ્યારે શૉપિંગમાં ગયા છીએ ત્યારે ત્યારે દુકાનદાર જોડે જે ઝઘડા થયા છે, એ અકળામણભર્યા અનુભવ યાદ આવ્યા વિના રહ્યા નહિ. ભગીરથભાઈને દુર્વાસા મુનિની પ્રકૃત્તિ વારસામાં મળી હતી. વાતવાતમાં ગુસ્સે થઈ જાય. કોઈનું સાંભળે નહિ. દુકાનદારને અમુક વસ્તુ બતાવવાની કહી હોય અને બીજી વસ્તુ લાવે તોપણ એને ખખડાવી નાખે.

આવી પ્રવૃત્તિવાળા પંડ્યા જોડે જ્યારે બજારમાં ગયો ત્યારે બહુ જ વિચિત્ર અનુભવ થયો. બહુ જ શાંતિથી એ ખરીદી કરતા હતા. ન ગુસ્સો, ન ઘાંટાઘાંટ કે ન બૂમબરાડા. એમાંયે એક દુકાને જ્યારે દસ મીટર લેંઘાનું કાપડ પસંદ કરી પંડ્યાજીએ પેકિંગ કરવાનો ઑર્ડર આપ્યો ત્યારે સેલ્સમેને ચાલાકી કરી કાઉન્ટરની નીચે રાખેલા ‘સેકન્ડ’નો માલ પેક કરવા માંડ્યો. પંડ્યાએ ચાલાકી પકડી લીધી, પણ સેલ્સમેનને ખખડાવી નાખવાને બદલે પંડ્યાજીએ હસતાંહસતાં સેલ્સમેનને કહ્યું :

‘દોસ્ત, તમારી સમજવામાં કંઈ ભૂલ થતી લાગે છે, મેં તાકામાંથી કાપડ પસંદ કર્યું છે, એમાંથી જ ફાડી આપો ને !’

પંડ્યાના સ્વભાવનું આ પરિવર્તન જોઈને આશ્ચર્ય પામ્યો. ખરીદી પછી એક હોટલમાં કૉફી પીવા બેઠા ત્યારે બોલાઈ ગયું :

‘ભગીરથભાઈ, તમારા સ્વભાવમાં ગજબનું પરિવર્તન આવી ગયું છે…’

‘હું ગુસ્સે કેમ નથી થતો એ વાતનું જ તમને આશ્ચર્ય થાય છે ને ?’

‘લગભગ એવું જ…’

‘એવું જ નહિ, એ જ,’ ભગીરથભાઈએ હસતાં હસતાં કહ્યું, ‘મારા સ્વભાવથી માત્ર મારાં કુટુંબીજનો જ નહિ, પણ મિત્રો પણ પરિચિત હતા. હું વાતવાતમાં તપી જતો, ગુસ્સે થતો, કોઈનું પણ સાંભળ્યા વિના આખડી પડતો.

પણ ભાઈ, એ વખતે હું એમ જ માનતો કે સિક્કાની એક જ બાજુ હોય છે. એટલે, કોઈની પણ વાત સાંભળ્યા વિના, કોઈની પરિસ્થિતિનો વિચાર કર્યા વગર એક જ પાટે મારી ગાડી ગબડાવ્યે જતો. પણ અશોકે મને ભાન કરાવી દીધું કે સિક્કાને બીજી બાજુ પણ હોય છે…’

‘અશોક ? કોણ અશોક ?’

‘તમે કદાચ નહિ ઓળખો, મારો જિગરી દોસ્ત. પહેલાં તો અમે બહુ નજદીક રહેતા, પણ પછી એણે બેંકની લોન લઈને શહેરને છેડે ઘર બંધાવ્યું એટલે મળવાનું ઓછું બનતું, પણ અઠવાડિયે એક વખત તો અચૂક મળીએ… બીજી કૉફી મંગીવીશું ?’

બીજી કૉફીનો ઑર્ડર આપી ભગીરથભાઈએ વાતનો દોર સાંધી લીધો.

‘હા, તો અશોક અને મારે ગાઢ સંબંધો. મારી બહેન માટે જેટલા જેટલા મુરતિયા જોયા ત્યારે દરેક વખતે અશોક તો સાથે જ હોય. એનો અભિપ્રાય ફાઈનલ ગણાતો. પછી તો બહેનનાં લગ્ન લેવાયાં. વાડી રાખવાથી માંડીને ગોરમહારાજ સુધીની બધી વ્યવસ્થા અશોકે અને એની પત્ની સુમિત્રાબહેને માથે લઈ લીધી. લગ્નને આગલે દિવસે રાત્રે એક વાગ્ય સુધી બંને જણ એમના નાના બાબાને ત્યાં રોકાયાં હતાં. બીજે દિવસે સવારે સાડા સાતે વાડીમાં મળવાનું ગોઠવીને બંને ઘેર ગયાં.

‘સવારે સાડા સાતે લગ્નની એક પછી એક વિધિઓ શરૂ થવા લાગી પણ અશોક કે સુમિત્રાભાભી કોઈ દેખાયું નહિ. એ બંનેની પૃચ્છા થવા માંડી એટલે સ્વભાવ પ્રમાણે અકળાઈને મેં કહી દીધું – જહન્નમની ખાડીમાં ગયાં બંને જણ, બહેનનાં લગ્ન લીધાં છે ને ખરે વખતે સમયસર હાજર ન થાય તો ધોઈ પીવી છે એની દોસ્તીને…?’

સાંજે રિસેપ્શન વખતે કોઈ ભાઈ આવ્યા. બહેન માટે 151 રૂપિયાનો ચાંદલો, કીમતી સાડી અને શુભેચ્છાનો લાલ અક્ષરે લખેલો અશોક-સુમિત્રાના નામનો પત્ર એમણે બાને આપ્યો. બાએ મને બોલાવી આ બધું બતાવ્યું ત્યારે મેં ગુસ્સાથી કાગળ ફાડી નાખ્યો, કીમતી સાડીનો ડૂચો કરી એનો ઘા કરી દીધો ને પેલા પૈસાનું કવર એ ભાઈના સામે ફેંકી બોલી દીધું : “જાઓ, કહી દેજો તમારા સગલાઓને કે આવો વિવેક કરવાની હવે કોઈ જરૂર નથી.”

‘મારો ગુસ્સો આસમાને પહોંચી ગયો, બા-બાપુજી મને પટાવી વાડીના જુદા રૂમમાં લઈ ગયાં.

‘લગ્ન પતી ગયાં. મારા ગુસ્સાને કારણે બા-બાપુજી કે કોઈએ અશોક-સુમિત્રાની વાત જ ન કાઢી પણ પંદર દિવસ પછી બહેન ઘરે આવી ત્યારે એણે હઠ લીધી. મને કહ્યું, “ભાઈ, જેમ તમે મારા ભાઈ છો એમ અશોકભાઈ પણ મારા ભાઈ છે. તમારી સાથે એને પણ હું રાખડી બાંધું છું. ભલે એ મારા લગ્નમાં ન આવ્યા પણ નાની બહેન તરીકે ભાઈ-ભાભીને મારે પગે લાગવા તો જવું જોઈએ ને ?” લાડકી બહેનની હઠ આગળ મારે ઝૂકી જવું પડ્યું. રવિવારે વરઘોડિયાં જોડે હું અને મારી પત્ની અશોક-સુમિત્રાને ઘેર જવા નીકળ્યાં. બા-બાપુજીએ ખાનગીમાં મારી પત્નીને કહી રાખ્યું હતું કે ભગીરથ જો એના દોસ્ત જોડે ઝઘડી પડે તો વાતને વાળી લેવી.

‘અમે અશોકને ઘેર ગયાં. દરવાજો ખુલ્લો હતો. દીવાનખંડમાં અશોકનો નાનો બાબો સોફા પર ઊંઘતો હતો, બહેને બૂમ પાડી : “ભાભી આવું કે ?” તુરત જ રસોડામાંથી સુમિત્રાભાભીએ સામો સાદ દીધો, “આવો આવો ! બેસો. હું એક મિનિટમાં આવી.” એ પછી ઝડપથી એ રસોડામાંથી નીકળી બેડરૂમમાં ઘૂસી ગયાં. નવીનકોર સાડી પહેરી એ બહાર આવ્યાં. અખંડ સૌભાગ્ય ઇચ્છ્યું. બંનેના હાથમાં અગિયાર-અગિયાર રૂપિયા મૂક્યા. બંનેનાં મોંમાં ગોળની કાંકરી મૂકીને પૂછ્યું : ‘શું લેશો ? ચા-કૉફી કે પછી ઠંડું ?’

“સુમિત્રાભાભીનો વિવેક જોઈ હું મનમાં સમસમી ગયો. કહેવાની ઈચ્છા થઈ ગઈ કે ભાડમાં પડે ચા-કૉફી. બોલાવો અશોકને બેડરૂમમાંથી બહાર. ક્યાં સુધી મોઢું સંતાડીશ ? પણ મારી જીભ સળવળે તે પહેલાં મારી પત્નીએ કોણી મારી મને ચૂપ કરી દીધો…”

ભગીરથભાઈએ શ્વાસ લીધો. ઠંડીગાર થયેલી કૉફીનો કડવો ઘૂંટડો ગળે ઉતારતાં હળવા સાદે કહ્યું :

‘આ સ્ત્રીઓમાં પણ કોણ જાણે ભગવાને ગજબની શક્તિ મૂકી છે, ગિરીશભાઈ, કે હવામાંથી વાતની ગંધ પકડી લ્યે. જ્યારે સુમિત્રાભાભી વરઘોડિયાંનાં ઓવારણાં લઈને ચા-કૉફીનું પૂછતાં હતાં ત્યારે મારી પત્નીથી ન રહેવાયું. રસોડા તરફ સરકી રહેલાં સુમિત્રાભાભીનો હાથ પકડી એ બોલી ઊઠી :

“ભાભી શી વાત છે એ કહી દો ! અમે આવ્યાં ત્યારે રસોડામાંથી ઝડપભેર નીકળી તમે બેડરૂમમાં ગયાં ત્યારે સફેદ સાડલો પહેર્યો હતો. પછી બેડરૂમમાં જઈ તમે અપશુકન ન થાય એટલા માટે નવું કપડું પહેરી બહાર નીકળ્યાં. પ્લીઝ, સાચી વાત કહી દ્યો !”

‘ગિરીશભાઈ, એ દ્રશ્ય આજેય હું ભૂલ્યો નથી. સુમિત્રાભાભી મારી પત્નીને વળગી ધ્રૂસકે ધ્રૂસકે રડી પડ્યાં. પંદર દિવસ સુધી ગળામાં દબાયેલો ડૂમો બહાર નીકળી ગયો…

‘વાત એમ હતી કે મારો પ્રિય દોસ્ત મારી બહેનનાં લગ્નનાં દિવસે જ વહેલી સવારે હાર્ટએટેકથી મૃત્યુ પામ્યો હતો ! વાડીમાં આવવા બન્‍ને જણ વહેલાં ઊઠ્યાં. પણ છએક વાગ્યે અશોકનું શરીર ઠંડું પડવા લાગ્યું. ડૉક્ટરને બોલાવવા મોકલ્યા પણ એ આવે તે પહેલાં અશોક સૌને છોડીને ચાલ્યો ગયો.

‘અને એની પત્નીનું ડહાપણ તો જુઓ ! પંદર પંદર દિવસ થયા પણ લગ્નવાળા ઘરને શોકની છાયા ન નડે એ માટે કહેવરાવ્યું પણ નહિ ! બપોરે ચાર વાગ્યે ડાઘુઓ અશોકનાં અસ્થિફૂલ લઈને આવ્યા ત્યારે એણે એક ડાઘુને સાડી, ચાંદલો અને શુભેચ્છા લઈને મારી બહેનના રિસેપ્શનમાં મોકલ્યો ! ગજબની વ્યવહારકુશળતા હતી એ બાઈમાં ! આવે વખતે હું હોત તો ? આવી પરિસ્થિતિમાં હું મુકાઈ ગયો હોત તો ?’

‘સિક્કાની બીજી બાજુ તે દિવસે જોઈ.’

‘હેપ્પી બર્થ ડે બેટા.’

ભૂમિપુત્ર’ સામાયિકમાંથી સાભાર

‘જો દે ઉસકા ભી ભલા, જો ના દે ઉસકા ભી ભલા.’ એક ભિખારી ગળું ફાડીને બોલ્યે જતો હતો. તો વળી સહન ન થઈ શકે એટલા કર્કશ સ્વરમાં એક દંપતી ગાતું ગાતું આગળ વધી રહ્યું હતું-
‘ગરીબોં કી સુનો, વો તુમ્હારી સુનેગા…..’

પાણીનાં પાઉચ વાળો, વડા-પાઉં વાળો, ચાંદલા, પીન-બક્કલ વેચવાવાળી – આ બધા ઠસોઠસ ભરેલા ડબ્બાની ભીડમાં ઉમેરો કરતા હતા. એક તો કાળ-ઝાળ ગરમીના દિવસો, એમાં શ્વાસ ન લઈ શકાય એટલા ખીચોખીચ ભરાયેલા મુસાફરો અને પસીનાની તીવ્ર, નાકમાં ઘૂસી જાય એવી ગંધ. સારંગને અકળામણ થતી હતી. સતત હાલક-ડોલક થયા કરવું પડે એવી પરિસ્થિતિમાં આજે નવી જ ખરીદેલી ગિટાર સાચવવી એ મુશ્કેલ કામ તો હતું પણ બે-એક સ્ટેશન ગયા પછી થોડી બેસવાની જગ્યા મળી એટલે જરા રાહત લાગી. અત્યાર સુધી ખભે ભરાવી રાખેલી ગિટાર હવે એણે ખોળામાં લીધી.

‘આ ભિખારડા, જ્યારે જુઓ ત્યારે ભીખ માગવા નીકળી જ પડ્યા હોય.’ બાજુમાં બેઠેલા મુસાફરે હૈયાવરાળ ઠાલવી. આવી રસપ્રદ વાતને અનુમોદન ન મળે એવું કંઈ બને ? એમની વાતમાં એક પછી એક સૂર ઉમેરાતા ગયા, ‘સાવ સાચી વાત છે તમારી. કામ-ધંધો કંઈ નહીં ને હરામના રોટલા ખાવા છે.’
‘આટલી ગિરદીમાં આપણને એક પગ પર ઊભા રહેવાની જગ્યા માંડ મળે પણ આ જમાત કેવી રીતે પોતાને માટે જગ્યા કરી લે છે, કોણ જાણે !’ બીજાએ પોતાને સતાવતો પ્રશ્ન રજૂ કર્યો.
અત્યાર સુધી ચૂપ બેઠેલા એક ભાઈએ જ્ઞાન પ્રદર્શિત કરવાની તક ઝડપી લીધી, ‘અરે ભલા માણસ, આ તો બધા ચોર. જેમ ભીડ વધારે એમ એ લોકોને પાકીટ તફડાવવાનું વધુ સારું પડે.’

સારંગ બધાની વાતો સાંભળ્યા કરતો હતો. એને થયું, કશી લેવા-દેવા વગર મારે શા માટે આ નકામી ચર્ચામાં ઝંપલાવવું જોઈએ ? ગિટાર સાથે મળેલી નોટેશન્સની ચોપડી કાઢીને એ વાંચવામાં મશગૂલ થઈ ગયો. મુસાફરોની, ફેરિયાઓની અને ભીખ માગવા વાળાઓની અવર-જવર ચાલુ જ હતી. એમાં વળી તાબોટા પાડતાં પાવૈયાઓ આવી પહોંચ્યા એટલે લોકોનું ધ્યાન એ તરફ ગયું. દસ-બાર વર્ષના લાગતા બે છોકરાઓ ‘પાઈ-પૈસો આપો માઈ-બાપ, બે દિવસથી ભૂખ્યા છીએ’ એમ બોલતા પૈસા ઉઘરાવતા હતા. એમાંથી એકનો ધક્કો લિજ્જતથી ચા પી રહેલા કાકાને લાગ્યો. કાકાનો પિત્તો ગયો.
‘કેમ દેખાતું નથી ? આંધળો છે ? આ મારાં કપડાં પર ચા ઢોળાઈ એના ડાઘા કોણ, તારો બાપ કાઢશે ?’
સારંગે નજર કરી તો કાકાનાં કપડાં પર ક્યાંય ચાના ડાઘ દેખાતા નહોતા. હા, થોડીક અમથી ચા ઢોળાઈ હતી જરૂર. પણ એ તો ટ્રેનની ફર્શ પર. એક જુવાનિયાએ મજાક કરતા કહ્યું, ‘કાકા, ગુસ્સો ન કરો. હવે તો આવું જ ચાલવાનું. આ તો આપણા હિન્દુસ્તાનનું ભાવિ છે, મેરા ભારત મહાન.’ આસપાસના સૌ હો હો કરતા હસી પડ્યા. ત્યાં જ છ-સાત વર્ષની એક બાલિકા બેએક વર્ષના લાગતા એના ભાઈને કાખમાં ઘાલીને આવી પહોંચી. ચીંથરેહાલ ફ્રોક, સુગરીના માળા જેવા વાળ અને દયામણા ચહેરાવાળી એ છોકરીએ તેડેલા ભાઈને બટન વગરનો અને ફાટેલો બુશ્કોટ ભલે પહેરાવ્યો હતો પણ ચડ્ડીનો વેત નહીં થયો હોય એટલે નાગોપૂગો જ હતો.

‘ચાલો, આજે વળી નવા કલાકારની એન્ટ્રી થઈ.’ રોજ અપ-ડાઉન કરનાર પેસેન્જરે કહ્યું. આમ તો સારંગ પણ છ મહિનાથી આ રુટ પર આવ-જા કરતો હતો પણ આજ પહેલાં એણે આ બાળકોને જોયાં નહોતાં. સામે બેઠેલાં બહેને સહાનુભૂતિભર્યા સ્વરે કહ્યું, બે દિવસ પહેલાં ટ્રેનની અડફેટે આવીને જે બાઈ મરી ગઈને, આ એનાં છોકરાં છે. બિચારાં નમાયાં થઈ ગયાં.’ ઘડીભર માટે દયાનું મોજું ફરી વળ્યું. લોકો ખીસામાં હાથ નાખી નાખીને ચાર આઠ આના કાઢવા લાગ્યા પણ પેલી છોકરી તો કોણ જાણે કેમ, એકીટસે સારંગ સામે જ જોઈ રહી હતી. આગળ જાય, પાછળ આવે ને ફરી પાછી સારંગ પાસે આવીને ઊભી રહે. સારંગને હંમેશા સાથે ચોકલેટ રાખવાની ટેવ હતી. એણે બે ચોકલેટ કાઢીને આપી એટલે નાનકડો છોકરો ખુશ થઈ ગયો. પણ છોકરીની નજરમાં હજીય કશીક માગણી હતી. સારંગે પૂછ્યું :
‘શું જોઈએ ? પૈસા ?’
‘ના સાહેબ, પણ આજે મારા ભાઈનો જન્મદિવસ છે.’
‘અચ્છા ? બહુ સરસ. તારે એને માટે કાંઈ લેવું છે ?’
‘ના સાહેબ’, એણે ગિટાર તરફ નજર કરતાં કહ્યું, ‘પણ તમે…. તમે આનાથી હેપ્પી બર્થ ડેનું ગીત વગાડોને ! મારો ભાઈ ખુશ થઈ જશે. મા વગર રડ્યા કરે છે ને તે…..’

એની વાત સાંભળીને સારંગ હલબલી ગયો. એ ઊભો થયો. કવરમાંથી ગિટાર બહાર કાઢી અને વગાડવાનું શરૂ કર્યું.
‘હેપ્પી બર્થ ડે ટુ યુ, હેપ્પી બર્થ ડે ટુ યુ, હેપ્પી બર્થ ડે ડિયર……’
આખા કંપાર્ટમેન્ટના મુસાફરો તાળી પાડવામાં અને ગિટારની ધૂનની સાથે સાથે હેપ્પી બર્થ ડે ગાવામાં જોડાયા. છોકરીનો ચહેરો એક અનોખી પ્રસન્નતાથી છલકાઈ ગયો. એણે હળવેથી પોતાના ભાઈને કેડ પરથી ઉતારીને નીચે મૂક્યો. નાનકડું બાળક સંગીતના તાલ પર ખુશીથી નાચવા લાગ્યું. છોકરીએ સારંગ પાસે આવીને હળવેથી કહ્યું, ‘સાહેબ, મા મરી ગયા પછી આજે પહેલી જ વાર મારો ભાઈ હસે છે.’ ધૂન ભલે ‘હેપ્પી બર્થ ડે’ની વગાડતો હોય પણ આંખમાંથી આંસુ ન નીકળી પડે એ માટે સારંગને ખૂબ મહેનત કરવી પડતી હતી. એને લાગ્યું, કદાચ એણે ગિટારની ખરીદી ખૂબ શુભ ચોઘડિયામાં કરી હતી. ગિટાર પાછી કવરમાં મૂકી છોકરાને માથે સ્નેહથી હાથ ફેરવતા એણે કહ્યું : ‘હેપ્પી બર્થ ડે બેટા.’

(અખિલ રાયજાદાની હિંદી લઘુકથાને આધારે)

સ્વર્ગ અને નરક હાજરાહાજૂર છે

સ્વર્ગ અને નરક હાજરાહાજૂર છે !

એક સમ્રાટને સ્વર્ગ જોવાની ઈચ્છા જાગી. નરક નિહાળવાની તાલાવેલી થઈ. એણે સ્વર્ગ અને નરકની વાતો તો ઘણી સાંભળી હતી, પણ વાતોથી એ સંતુષ્ટ થયો નહોતો, કારણ કે કોઈ સ્વર્ગને અમુક પ્રકારનું બતાવે તો કોઈ વળી જુદા જ પ્રકારનું કહે. એવું જ નરકની બાબતમાં પણ બન્યું.

જે કોઈ સાધુ, સંત, મહાત્મા કે ફકીર મળે એ સહુને સમ્રાટ પૂછે છે કે મારે સ્વર્ગ અને નરક પ્રત્યક્ષ જોવાં છે. તમે તો જ્ઞાન અને ધ્યાનમાં પારંગત છો, એની મદદથી મને આ સ્વર્ગ અને નરક બતાવો. મહાત્માઓની મુશ્કેલી વધી ગઈ. એમણે સ્વર્ગ અને નરકની વાતો તો ઘણી કરી હતી, પણ કદીય નજરોનજર નિહાળ્યાં નહોતાં.

સમ્રાટને ખબર મળી કે એના નગરની બહાર એક ઝેન ફકીર આવ્યા છે. કહે છે કે એમની પાસે સાધનાથી મેળવેલી અદ્ભુનત સિદ્ધિઓ છે. સમ્રાટ ઝેન ફકીરને સામે ચાલીને મળવા ગયો અને કહ્યું કે આપ મને સ્વર્ગ અને નરક બતાવો. એની વાતો સાંભળીને તો હું ધરાઈ ચૂક્યો છું, પણ હવે આ વાત નજરોનજરમાં રૂબરૂ કરવી છે.

ફકીરે કહ્યું : “તને જરૂર બતાવું.” અને આટલું બોલી ફકીરે સમ્રાટને કહ્યું, “ભલે તું મોટા રાજનો સમ્રાટ હોય, પણ તેં તારા અસલી ચહેરાને કદી અરીસામાં જોયો છે ખરો? તારા જેવા કદરૂપા ચહેરાવાળો બિહામણો માનવી મેં ક્યાંય જોયો નથી. તારા ચહેરા પર માખીઓ બણબણે છે, તને જોઈને મને સૂગ ચડે છે. ચાલ હટી જા, મારા રસ્તામાંથી.”

સમ્રાટના ક્રોધનો જ્વાળામુખી ફાટી ઊઠ્યો. એની આંખો અંગારા વરસાવવા લાગી. હોઠ ક્રોધથી ફફડવા માંડ્યા. મનમાં ગુસ્સો ફૂંફાડા મારવા લાગ્યો અને મ્યાનમાંથી તલવાર કાઢીને એ ફકીરનું ડોકું ઉડાડી દેવા માટે તલવાર વીંઝવાની તૈયારી કરતો હતો, ત્યાં જ ફકીરે કહ્યું, “સમ્રાટ ! બસ, આ જ છે નરક. જોઈ લે, તારી જાતને અરીસામાં અને તને નરકનો અહેસાસ મળી જશે. આંખોમાં ક્રોધ, અંતરમાં અપમાન અને મનમાં સતત સળગતી તારી બદલો લેવાની ભાવના. બસ, આને જોઈશ એટલે તને નરક નજરોનજર દેખાશે.”

સમ્રાટ શાંત થયો. સ્વસ્થ થયો. પસ્તાવો થયો અને ધીરેધીરે એના ચહેરા પર બળબળતા ક્રોધના સ્થાને હાસ્યની હસમુખી લકીર પથરાઈ ગઈ. પેલા ફકીરે કહ્યું, “બસ જોઈ લે. આ જ છે સાચું સ્વર્ગ.”

સમ્રાટ ફકીરના ચરણોમાં નમી પડ્યો. આમ સ્વર્ગ અને નરક એ ક્યાંય બહાર નથી, કિંતુ માનવીના અંતરમાં છે. મોટા ભાગના માનવી સતત મોટા સ્વર્ગ અને નરકની વચ્ચે આંટાફેરા મારતા હોય છે. ઘણા માત્ર નરકમાં વસતા હોય છે અને કોઈ વિરલા જ જીવનમાં સાચા સ્વર્ગને પામતા હોય છે.