હૂ નહિ હોવ...

_*"હૂ નહિ હોવ"*_

“તું શોધીશ મને ચારે બાજુ, ભટકીશ ખૂણે ખૂણે, પણ દુનિયાના કોઈપણ ખૂણે હું નહિ હોઉં.

તું ઈચ્છીશ હું તારી સાથે રહું, રાત્રે પડખું ફેરવીશ ત્યારે તારા પડખામાં હું નહિ હોઉં.

તને લાગશે વાસણનો અવાજ થયો તું કહીશ “જરા ધીરે રહીને કામ કર”, ત્યારે કૃત્રિમ ગુસ્સામાં તને પ્રત્યુત્તર દેવા હું નહિ હોઉં.

તું થાકીને ઘરે આવીશ, સોફા પર ઢળી જઈશ,ત્યારે અદરખ અને એલચી વાળી કડક મીઠી ચા બનાવવા હું રસોડામાં નહિ હોઉં.

તને ઓફિસનો ગુસ્સો હશે અને ગુસ્સો ક્યાંક ઠાલવવો હશે, વગર વાંકે તારો ગુસ્સો ગળી જવા હું હાજર નહિ હોઉં.

તું ફરવા જવાનું પ્લાન કરીશ અને ઓફીસમાંજ વ્યસ્ત થઇ જઈશ, ત્યારે તૈયાર થઈને તારી રોહ જોઈને બેસેલી હું ઘરમાં નહિ હોઉં.

ટુવાલ વગર ન્હાવા જવાની તારી આદત છે, તું બાથરૂમમાંથી બરાડા પાડીશ, ટુવાલના બહાને હાથ પકડવાની મીઠી ચેષ્ટામાં મનોમન રોમાંચિત થવા હું નહિ હોઉં.

તને વાતો કરવી હશે ઘણી, સુખની, દુઃખની, પ્રેમની,લાગણીની, તારી લાગણીઓમાં તારી સાથે વહી જવા હું નહિ હોઉં.

તને ભૂખ લાગશે અને બેચેન બની જઈશ, ગરમ – ગરમ કોળીયા મોઢામાં મુકીશ, એ વખતે તને ટોકવા ડાઈનીંગટેબલ પર હું નહિ હોઉં.

તારી આસ પાસ ચોપાસ આખી દુનિયા હશે, એ દુનિયામાં તારી પાછળ ખોવાઈ જવા હું નહિ હોઉં.

અંતે કદાચ એવું થશે તું મને યાદ કરવાની કોશિશ કરીશ, મારી વાતો વાગોળવા મથામણ કરીશ, પણ કદાચ એ સમયે તારી “યાદ” માં “અંકિત” હું નહિ હોઉં.”ક્રિયાની મૃત્યુના એક મહિના પછી બેડરૂમમાંથી તેનો સમાન ખસેડતી વખતે પ્રિયાંક, ક્રિયાની ડાયરીમાં પડેલો લેટર ભીની આંખે વાંચી રહ્યો હતો.

તક, વસ્તુ, વ્યક્તિ કે સમય મોટેભાગે જ્યારે હાથમાંથી નીકળી જાય ત્યારેજ આપણને તેની કદર તેની જરૂરીયાત, તેની ખોટ વર્તાય છે. ત્યાં સુધી આપણે તેનું મહત્ત્વ સમજી નથી શકતા.

વસ્તુની ખોટ કદાચ હજી પૂરી શકાય, તક કદાચ ફરીથી મેળવી શકાય, પણ કોઈ પ્રિય વ્યક્તિની ખોટ આજીવન નથી પુરાતી. આપણું પ્રિયપાત્ર જ્યારે આપણી સાથે ન હોય ત્યારે ઘણું એવું યાદ આવે છે જે આપણે તેને કહેવા ઈચ્છતા હતા, ઘણી એવી ક્ષણો યાદ આવે છે જે આપણે તેની સાથે ગાળવાના, માણવાના સપના સેવ્યા હતા. પરંતુ તેની હાજરીમાં “હજી તો ઘણો સમય છે.” એવું વિચારીને, પોતાના મનને કે સામેના પાત્રને મનાવીને આપણે એ સમય ગુમાવી દઈએ છીએ.

હિન્દીમાં ખૂબ જ સરસ વાક્ય છે કે “कल किसने देखा?” પણ આપણે જાણે ભવિષ્ય વેત્તા હોઈએ તેમ ભવિષ્યનું પ્લાનિંગ કરીએ છીએ. જેની પાછળ આપણું વર્તમાન અને પ્રિયપાત્રનું વર્તમાન, તેની હુંફ, તેની ઈચ્છાઓ, આપણી ઈચ્છાઓ, મૌનમાં દબાયેલી અપેક્ષાઓ જેવું ઘણું ગુમાવી દઈએ છીએ, વેડફી દઈએ છીએ.

કદાચ એવું ન કરતા આપણે વર્તમાનમાં જ જીવવાનું શીખી જઈએ તો?
કાલે જેને સમય આપવાનું વિચારીએ છીએ તેને આજે જ સમય આપીએ તો?
જે લાગણીઓ, ઈચ્છાઓ, અપેક્ષાઓ કાલ માટે સાચવીને, દબાવીને, ગૂંગળાવીને રાખી છે તેને આજે જ વહેતી કરીએ તો?
કેવું સારું થાય નહિ?

એક વખત વિચાર જરૂર કરજો.

તારી સાથે

“હું જીવવા ઈચ્છું છું તારી સાથે, જીવનની દરેક ક્ષણ માણવા ઈચ્છું છું તારી સથે, સવારની મોર્નિંગ વોક સાથે જ્યુસ, સાંજની ઇવનિંગ ડ્રાઈવ સાથે ઠેલાની ચા પીવા ઈચ્છું છું તારી સાથે. વિકેન્ડમાં પિકનિક પર ફરવા અને રોમેન્ટિક મુવીના ફર્સ્ટ શો માં કોર્નર સીટ પર બેસવા ઈચ્છું છું તારી સાથે. હાસ્ય ભરેલા દિવસો અને પ્રેમ ભરેલી રાતો ગાળવા ઈચ્છું છું તારી સાથે. સુખ દુઃખના તડકા છાયામાં અને જીવનની ક્યારેક કાંટાળી ક્યારેક ફૂલ પાથરેલી રાહો પર ચાલવા ઈચ્છું તારી સાથે. ઈશ્વર પાસે હવે એકજ યાચના છે મારો શ્વાસ ચાલે તારી સાથે અને અટકે પણ તારી સાથે.” રોહને ફિલ્મી અંદાજમાં ઘુટણ પર બેસીને સ્વાતિને પ્રપોઝ કરતા કહ્યું જે સ્વાતિએ પ્રેમથી ભીંજાયેલી આંખોએ સ્વીકાર્યું. પરિવારો સહમત થયા અને બન્નેના લગ્ન થયા. રોહન અને સ્વાતિ એ જેવું વિચાર્યું હતું જેવા જીવનના સ્વપ્નો જોયા હતાં એવુજ જીવન બન્ને જીવી રહ્યા હતા. કોઈપણ જાતની ફરિયાદો વગર શરતો વગર.

લગ્નને ૨૫વર્ષ પુરા થઇ ગયા બન્ને ૬૫ વટાવી ગયા હતા. સ્વાતિ આઈ.સી.યુ. માં એડમીટ હતી. રોહન તેની બાજુમાં તેનો હાથ પકડીને બેઠો હતો. રાત્રે બે વાગે સ્વાતિએ આંખ ખોલી, રોહન તેની બાજુમાં જ હતો એ જોઇને આછું સ્મિત કર્યું અને પાછી આંખો બંધ થઇ ગઈ. ઈ.સી.જી મશીનમાં તેના ધબકારા ધીરે ધીરે ઓછા થતા દેખાયા શરીર ઠંડુ પડવા લાગ્યું, પણ રોહન હજી તેનો હાથ પકડીનેજ બેઠો હતો.

સવારે શબવાહિનીમાં એક સાથે બે શબ લઇ જવાની તૈયારી કરવામાં આવી. જે સમયે સ્વાતિનો શ્વાસ અટક્યો બરાબર બીજીજ ક્ષણે રોહનનો શ્વાસ પણ થંભી ગયો. રોહનની સાચાં દિલથી પ્રેમથી કરેલી યાચના કદાચ ઈશ્વરે મંજુર કરી દીધી.કાલ્પનિક લાગે પણ આપણે જેને અનકંડીશનલ લવ કહીએ છીએ, એ કદાચ આ જ છે. એ કેટલું સુંદર મૃત્યુ કહેવાય જે આપણા પ્રિયપાત્ર સાથે જ મળે. સાથે જીવવાના આનંદથી પણ વધુ કદાચ સાથે જીવનનો અંત આવે એ સુખદ હશે.

પ્રેમ થવું, પ્રપોઝ કરવું, લગ્ન થવા એ બધુંજ સુખદ છે, પણ આખું જીવન સાથે વીતાવવું, ઘરડાં થઈએ ત્યારે એકબીજા ને ટેકો આપવો, માથામાં આવેલા બેચાર ધોળા વાળથી શરુ થયેલી ટીખળ સાવ ચાંદી જેવા વાળ થાય ત્યાં સુધી અકબંધ ચાલે એથી વધુ શું જોઈએ જીવનમાં?

આપણે ઘરડાં થઈએ ત્યારે આરામથી જીવન જીવવા માટે અત્યારથી સેવિંગ્સ કરતા હોય છે, ઇન્સ્યોરેન્સ કરાવીએ છીએ, પેન્શન માટેની યોજનાઓ બનાવીએ છીએ, પણ સાથે સાથે જેની સાથે આ બધું માણવાનું છે એની લાગણીઓ, હુંફ, સ્નેહાળ સ્પર્શ જેવી વસ્તુઓ માટે પણ સેવિંગ્સ કરી શકતા હોત, પ્લાનિંગ કરી શકતા હોત તો કેટલું સારું થાત.

આ બધું જ કરવાની સાથે, ભવિષ્યની યોજનાઓ બવાનાવાની સાથે વર્તમાનમાં પોતાના લાઈફ પાર્ટનર સાથે સમય ગાળવો, એને સમજવું, થોડી ફરિયાદો કરવી અને ઘણી સાંભળવી, એ બધું પણ જીવનને રોમાંચિત કરે છે. લાગણી એવી વસ્તુ છે કે જેને ભવિષ્ય માટે બચાવીને રાખવાને બદલે તેને અત્યારે વાપરીને ભવિષ્ય સુધારી શકીએ છીએ, સંબંધ સુધારી શકીએ છીએ, માણી શકીએ છીએ. ક્યાંય એવી ફિક્સ ડીપોઝીટ નથી જ્યાં લાગણીઓ સાચવી શકાય. એતો બસ વાપરવામાં, છૂટથી ખુલ્લા હાથે વહાવવામાં જ આનંદ છે.

સુખી થવા માટે ઘડપણની રાહ ન જુઓ, કારણ કે રાહ જોવામાં જો લાગણીઓને, સંબંધને, પ્રેમને ઘડપણનું ગ્રહણ લાગી ગયું તો વય સાથે આવનરુ ઘડપણ અસહ્ય બની જશે.

આંગળીને લાગી નવાઇ

Voting special

शाम-ए-महेफिल !

આજ આંગળીને લાગી નવાઇ
નવડાવી ધોવડાવી કીધી તૈયાર
ત્યારે મનમાં ને મનમાં હરખાઇ !

આટલું તો માન કદી મળતું નથી
ને કદી રાખતું નથી ય કોઇ ધ્યાન
આજે તો નખ સુધ્ધાં કાપીને આપ્યું છે
આંગળીને અદકેરું માન
હેન્ડક્રીમ લોશનથી રેલે સુગંધી
અેને પ્રીતેથી છે શણગારાઇ
આજ આંગળીને લાગી નવાઇ !

ન્હાઇ ધોઇને  એવી લાગે રુપાળી
છે આપણી ને તોય જાણે નૈં !
હાથને ય લાગે છે અડવાણું આજ 
હતી કાલે જે એ તો ક્યાં ગૈ ?
ટપકું આ કાળું છે એટલે કર્યું કે
મૂઇ જાય નહીં આજે નજરાઇ
આજ આંગળીને લાગી નવાઇ !
                
– તુષાર શુક્લ

वहीं लौट कर आयेगा...

गाँव में एक किसान रहता था जो दूध से दही और मक्खन बनाकर बेचने का काम करता था..
एक दिन बीवी ने उसे मक्खन तैयार करके दिया वो उसे बेचने के लिए अपने गाँव से शहर की तरफ रवाना हुवा..
वो मक्खन गोल पेढ़ो की शकल मे बना हुआ था और हर पेढ़े का वज़न एक kg था..

शहर मे किसान ने उस मक्खन को हमेशा की तरह एक दुकानदार को बेच दिया,और दुकानदार से चायपत्ती,चीनी,तेल और साबुन वगैरह खरीदकर वापस अपने गाँव को रवाना हो गया..

किसान के जाने के बाद -
.. .दुकानदार ने मक्खन को फ्रिज़र मे रखना शुरू किया.....उसे खयाल आया के क्यूँ ना एक पेढ़े का वज़न किया जाए, वज़न करने पर पेढ़ा सिर्फ 900 gm. का निकला, हैरत और निराशा से उसने सारे पेढ़े तोल डाले मगर किसान के लाए हुए सभी पेढ़े 900-900 gm.के ही निकले।

अगले हफ्ते फिर किसान हमेशा की तरह मक्खन लेकर जैसे ही दुकानदार की दहलीज़ पर चढ़ा..
दुकानदार ने किसान से चिल्लाते हुए कहा: दफा हो जा, किसी बे-ईमान और धोखेबाज़ शख्स से कारोबार करना.. पर मुझसे नही।

900 gm.मक्खन को पूरा एक kg.कहकर बेचने वाले शख्स की वो शक्ल भी देखना गवारा नही करता..
किसान ने बड़ी ही "विनम्रता" से दुकानदार से कहा "मेरे भाई मुझसे नाराज ना हो हम तो गरीब और बेचारे लोग है,
हमारी माल तोलने के लिए बाट (वज़न) खरीदने की हैसियत कहाँ" आपसे जो एक किलो चीनी लेकर जाता हूँ उसी को तराज़ू के एक पलड़े मे रखकर दूसरे पलड़े मे उतने ही वज़न का मक्खन तोलकर ले आता हूँ।
👍👍👍👍👍👍👍👍👍

जो हम दुसरो को देंगे,
वहीं लौट कर आयेगा...

#इच्छा..

#इच्छा...

पति मुस्कुराता हुआ अपने मोबाइल पर फटाफट उँगलियां दौड़ा रहा था! उसकी पत्नी बहुत देर से उसके पास बैठी खामोशी से देख रही थी, जो उसकी रोज़ की आदत हो गई थी और जब भी कोई बात अपने पति से करती तो जवाब ‘हाँ’ ‘हूँ’ में ही होता या नपे-तुले शब्दों में!
“किससे चैटिंग कर रहे हो?”
“फेसबुक फ्रेंड से।”
“मिले हो कभी अपने इस फ़्रेण्ड से?”
“नहीं”
“फिर भी इतने मुस्कुराते हुए चैटिंग करते हो?”
“और क्या करूँ बताओ?”
“कुछ नहीं, फेसबुक पे आपकी महिला मित्र भी बहुत -सी होंगी ना?”
“हूँ”
उँगलियों को हल्का -सा विराम दे मुस्कुराते हुए पति ने हुंकार भरी!
“उनसे भी यूहीं मुस्कुराते हुए चैटिंग करते हो, क्या आप सभी को भली-भांति जानते हो?”
पत्नी ने मासूमियत भरा प्रश्न पर प्रश्न किया!
“भली-भांति तो नहीं मगर रोजाना चैटिंग होते-होते बहुत कुछ हम आपस में एक दूसरे को जानने लगते हैं और बातें ऐसी होने लगती हैं कि मानो बरसों से जानते हो और मुस्कुराहट होठों पे आ ही जाती है, अपने -से लगने लग जाते हैं फिर ये!”
“हूँ और पास बैठे पराये -से!” पत्नी हुंकार सी भरने के बाद बुदबुदाई!
“अभी मजे़दार टॉपिक चल रहा है हमारे ग्रुप में! अरे, अभी तुमने क्या कहा था, ध्यान नहीं दे पाया! बोलो ना फिर से, अरे, यार किस सोच डूब गईं।”
पति मुस्कुराता हुआ तेज़ी से मोबाइल पर अपनी उँगलियाँ चलाता। हुआ एक नज़र पत्नी पे डाल बोला!
“किसी सोच में नहीं! सुनो, बस मेरी एक इच्छा पूरी करोगो?”
पत्नी टकटकी लगाए बोली!
“क्या अब तक तुम्हारी कोई अधूरी इच्छा रखी है मैंने? खैर, बोलो क्या चाहिए?”
“मेरा मतलब ये नहीं था, मेरी हर इच्छाएँ आपने पूरी की हैं मगर ये बहुत ही अहम है!”
“ऐसी बात तो बोलो क्या इच्छा?”

“एंड्रॉयड मोबाइल”
“मोबाइल! बस इनती- सी बात, ओके डन! मगर क्या करोगी बताना चाहोगी?” पति चौकता बोला!
पत्नी ने भीगी पलकों से प्रत्युत्तर दिया! “और कुछ नहीं, चैटिंग के ज़रिये आप मुझसे भी खुलकर बातें तो करोगे!”

ये पोस्ट का मेन मक़सद ये है की आज के युग Digital युग मे इंसान इतना मसगुल होग्या है की वो अपनी निजी ज़िंदगी को भी टाइम नही देता है सो ये पोस्ट के माध्यम से ये कहना चाहता हूँ की पहले आप अपने को टाइम दो

માંગુ ને દઈ દે દરિયો…

 માંગુ ને દઈ દે દરિયો…

-રમેશ પારેખ.

‘મારુ, ફટાફટ મારી જમવાની ડીશ પીરસી દે તો ..આજે ઓફિસે જવાનું મોડું મોડું થઈ ગયું છે.’

ભગવાનની સમક્ષ દીવો પ્રગટાવીને અગરબત્તી સળગાવવા જતી મારુતિનો હાથ અદવચાળે જ અટકી ગયો. વર્ષોથી મારુના કાન અને એના પતિ ધીરજના અવાજને ઓટોમેટીક કનેક્શન હતું. ધીરજનો પડ્યો બોલ ઝીલવાની એની આદત હતી. એ ધીરજને હાથમાં ને હાથમાં રાખતી હતી. આજે પણ ધીરજના અવાજથી એનો હાથ અટકી ગયો અને ધ્યાન એના બોલ તરફ ડાયવર્ટ થઈ ગયું. જો કે એના ધ્યાન અને હાથમાં સળગતી દિવાસળીને કોઇ કનેક્શન નહતું. એ તો પોતાનું સળગવાનું કામ એક્ધારી નિષ્ઠાથી કર્યે જતી હતી અને પરિણામે મારુની કોમળ આંગળીને દઝાડતી ગઈ. પોતાની કાર્યનિષ્ઠા બીજાને તકલીફ આપે એમાં વાંક કોનો ? હશે, દિવાસળીને આવું બધું વિચારવા માટે મગજ નથી હોતું અને મારુના મોઢામાંથી એક આછી ચીસ નીકળી ગઈ અને દિવાસળી હાથમાંથી નીચે પડી ગઈ. તરત જ પોતે જ્યાં બેઠી છે ત્યાં જ, એ જ જગ્યાએ પાછી ફરી અને દિવાસળીનો સળગતો અંગારો બોક્સથી દબાવીને બંધ કરીને , પ્રાર્થના શરુ કરતા પહેલાં જ પૂરી કરી દેવી પડી એ બદલ ભગવાનની આંખોમા આંખ પૂરોવીને માફી માંગતીકને રીતસર રસોડામાં ભાગી. પાંચમી મીનિટે તો ધીરજની થાળીમાં ગરમાગરમ રસોઈ પીરસાઈને થાળી ડાઇનિંગ ટેબલ પર ગોઠવાઈ ગઈ હતી.

‘મારુ, પેલી પીન્ક ફાઈલ મારી બેગમાં સાચવીને મૂકી દેજે અને મારી સિલ્વરબેલ્ટની ઘડિયાળ બગડી ગઈ છે તો પેલી કાળા ડાયલવાળી ઘડિયાળ કાઢી રાખજે. આજે એક જરુરી મીટીંગમાં જવાનું છે તો નવો સફેદરંગનો અને ભૂરી – લાલ લાઈનિંગવાળો હાથરુમાલ ઇસ્ત્રી કરીને મૂકી રાખજે…’

જમતાં જમતાં ધીરજના ઓર્ડરમાળા અસ્ખલિતરુપે ચાલુ જ રહી અને મારુ ચૂપચાપ એના ઓર્ડરોનું પાલન કરતી ગઈ. મનમાં એક વાર થયું કે, ‘આજે તમારી પસંદનું પાલક પનીરનું શાક થોડી અલગ રીતથી બનાવ્યું છે તો તમને ભાવ્યું ?’ એવું પૂછી લઉં. પણ એના બોલવાનું અને ધીરજનું સાંભળવાનું મૂર્હત હજુ નહતું નીકળ્યું. મન મારવાની આદત કોઠે પડી ગઈ હતી એટલે મારુને બહુ તકલીફ ના પડી.

બપોરે જમી પરવારીને મારુએ બાજુમાં રહેતી નવો નવો બ્યુટી પાર્લરનો કોર્સ કરતી ધીરાને વેક્સિંગ , આઇબ્રો અને હેરકટીંગના કોમ્બીનેશન કામ માટે ઘરે બોલાવી હતી.

‘ભાભી, આ પચાસ વર્ષની ઉંમરે પણ તમારા વાળ કેટલાં સુંવાળા, કાળા અને ભરાવદાર છે. આની પાછળ કોઇ સ્પેશિયલ ટ્રીટમેન્ટ કરો છો કે શું ?’

‘ના રે બાપા, અહીં સમય જ કોને છે એવો બધો આ તો ભગવાનની કૃપા બસ.’ જન્મથી કાળાભમ્મર વાળનું વરદાન હતું અને સગા સંબંધીઓમાં એના વાળ કાયમ મીઠી – કડવી ઇર્ષ્યાનું કારણ બનતા.પોતાના વાળના વખાણ સાંભળીને મોટી થયેલ મારુ માટે આ પ્રસંશાના બે શબ્દો કોઇ નવા નહતા પણ દિલના એક ખૂણે છૂપા ભારેલ અગ્નિ પર જાણે છ..મ..મ કરીને પાણીનો છંટકાવ થયો હોય એવો અનુભવ થયો પણ વળતી જ પળે પોતાના રુપ રંગ, સાજ શણગાર – ગુણોની ધીરજને મન તો કોઇ વેલ્યુ જ નહતી. એના મોઢે કદી બે પ્રસંશાના શબ્દો સાંભળવા મળતા જ નથી એ વિચારે મન ખાટું થઈ ગયું અને પેલા અગ્નિમાં એના ખારા આંસુ હોમાયા.

આમ ને આમ મારુ ને ધીરજનો સંસાર સુખરુપ ચાલતો હતો અને એક દિવસ અચાનક જ મારુને હાર્ટઅટેક આવ્યો અને ડોકટરો કશું જ કરી શકે એ પહેલાં તો કલાકના ટૂંકા ગાળામાં મારુનું અવસાન થઈ ગયું. ધીરજ વિધુર થઈ ગયો.

એકલા પડ્યા પછીની જિંદગી ધીરજ માટે અતિ કપરી હતી. એ મારુને અનહદ પ્રેમ કરતો હતો. મારુ વિના એક ડગલું પણ ચાલવું એના માટે દોહ્યલું હતું. ભગવાને એના નસીબમાં જ કેમ આવી મુસીબત લખી દીધી ? મારુ તો કેટલી નાની અને તંદુરસ્ત હતી. રોજ મારુના કાળા ભમ્મર , લીસા વાળમાં હાથ ફેરવતા ફેરવતા એની આંખ ઘેનમાં સરી જતી. આટલા વર્ષો પછી જ પણ એની ત્વચા અને રંગરુપ જાણે કોઇ પચીસ વર્ષની યુવતીને પણ શરમાવે એવા ગુલાબી અને તંદુરસ્ત હતાં.ભગવાનની દેન હતી નહિંતો મારુએ એની પાસે કદી બ્યુટી પાર્લરના ખર્ચા માટે ક્યાં હાથ લાંબો કરેલો હતો ? એની ટૂંકી આવકમાં એ દસ ચોપડી જ માંડ ભણેલી મારુ ઘરના ઉપરાંત સામાજિક ખર્ચાઓ કેવી સરળતાથી પૂરા કરતી હતી અને વળી આસ્ચ્ર્યજનક રીતે ખાસી એવી બચત પણ ભેગી કરતી જતી હતી. મારુ તો મારુ જ હતી સાચે. એના વગર પોતાનું જીવનગાડું કેમનું ચાલશે અને ધીરજની આંખમાં બે મોટા આંસુ તગતગી ઉઠ્યાં.પેન્ટના ખીસામાં હાથ નાંખીને હાથરુમાલ કાઢવાનો યત્ન ખોખલો નીવડ્યો.એના ખીસામાં નિયમિતપણે સ્વચ્છ રુમાલ મૂકનારી મારુ તો ક્યાં હયાત હતી ? ખીસામાં રહેલ થોડાં પરચૂરણ સાથે હાથ અથડાયો અને ધીરજના મગજને ઝાટકો વાગ્યો. ઝાટકા સાથે એક વિચાર ધીરજના મગજમાં જન્મ્યો.

‘એના જીવનમાં આટલું મહત્વનું સ્થાન ધરાવતી પત્નીના બધા ગુણ પોતાને એના મરણ પછી જ કેમ દેખાયા ? એના રુપ – રંગ-સ્વભાવને લઈને પોતે તો કદી પણ બે શબ્દ પ્રસંશાના મારુને કહ્યા નથી , કદી કોઇ કદર કરી નથી, રગસિયા ગાડાની જેમ જ જીવન જીવતો આવ્યો છે. શું આ જ કારણથી ભગવાને એને પોતાની પાસે બોલાવી લીધી કે ? હા એવું જ લાગે છે…સમયસર યોગ્ય વાતની કદર ના થાય એનો શું મતલબ ? પોતે તો આજે વિધુર થયેલો પણ મારુ તો કોણ જાણે કેટલાંય વખતથી એક મશીન જેવા માનવીમાં હેત અને કાળજીના ઉંજણ પૂરીને, કોઇ જ રીસપોન્સ મેળવ્યા વિના ઉચાટ જીવે જ જીવતી હતી. ઉફ્ફ..એ સુહાગન તો એના પતિના જીવતેજીવ વિધવા થઈ ગયેલી.’

પારાવાર અફસોસના દરિયામાં ડૂબકી માર્યા સિવાય ધીરજથી બીજું કશું થઈ શકે એમ નહતું.

અનબીટેબલ : જેની કદર ના કરી શકો એ તમારી પાસેથી ધીમે ધીમે દૂર થતું જાય છે અને એક દિવસ ગુમ !

સ્નેહા પટેલ

ફૂડ વેસ્ટેજ ફૂટપ્રિન્ટ

"આપણે જે પ્રકારની આહારની રીત અપનાવી છે કે ધીમે ધીમે અપનાવી રહ્યા છીએ તેનાથી દુનિયાના બીજા કરોડો લોકોને શું ભોગવવું પડે છે એવી પણ આ ઈવેન્ટમાં સમજ અપાય છે.
ખેતરમાં પાકતા અનાજના એક એક દાણા પાછળ સૂર્યપ્રકાશ, પાણી, વીજળી અને ખાતરના રૂપમાં મહત્ત્વના કુદરતી સ્રોતો ખર્ચાયા હોય છે.
આપણે જ્યારે થાળીમાં એંઠું મૂકીએ છીએ ત્યારે અન્નના દાણાની સાથે આવા ઘણાં બધા કુદરતી સ્રોતોનો પણ બગાડ કરતા હોઈએ છીએ.
યુનાઈટેડ નેશન્સના ફૂડ એન્ડ એગ્રિકલ્ચર ઓર્ગેનાઈઝેશને વર્ષ ૨૦૧૩માં પહેલીવાર અન્નના બગાડથી પર્યાવરણને કેટલું નુકસાન થાય એનું

સાયન્ટિફિક એનાલિસિસ કરીને 'ફૂડ વેસ્ટેજ ફૂટપ્રિન્ટ: ઈમ્પેક્ટ ઓન નેચલ રિસોર્સીસ' નામનો એક અહેવાલ જારી કર્યો હતો. આ અહેવાલ પ્રમાણે, દર વર્ષે આપણે ૧.૩ અબજ ટન અન્નનો બગાડ કરીએ છીએ અને આટલા અન્નનો બગાડ હવામાં ૩.૩ અબજ ટન કાર્બન ડાયોક્સાઈડ ભળવા બરાબર છે. એટલે આપણી થાળીમાંથી અન્નનો એક દાણો ગટરમાં જાય છે ત્યારે આપણે પર્યાવરણને થતાં નુકસાનમાં યથાશક્તિ ફાળો આપતા હોઈએ છીએ. આઘાતજનક વાત તો એ છે કે, આ ગણતરીમાં માછલી જેવા દરિયાઈ ખોરાકનો તો સમાવેશ પણ નહોતો કરાયો."

− વિશાલ શાહ

जेबकतरा..

*HEART- TOUCHING*        

बस से उतरकर *जेब* में हाथ डाला।
मैं चौंक पड़ा।
जेब *कट* चुकी थी।

*जेब* में था भी क्या?

कुल *90* रुपए
और *एक खत,*

जो मैंने
*माँ* को लिखा था कि—

मेरी *नौकरी* छूट गई है;

अभी *पैसे* नहीं भेज पाऊँगा।

तीन दिनों से वह *पोस्टकार्ड* जेब में  पड़ा था।

*पोस्ट* करने को *मन* ही नहीं कर रहा था।

*90 रुपए* जा चुके थे।
यूँ *90 रुपए* कोई
*बड़ी रकम* नहीं थी,

लेकिन जिसकी *नौकरी छूट* चुकी हो,
उसके लिए *90 रुपए* ,, *नौ सौ* से कम
नहीं होते।

कुछ दिन गुजरे।
*माँ* का *खत* मिला।

*पढ़ने* से पूर्व मैं *सहम* गया।

जरूर *पैसे भेजने* को लिखा होगा।….

लेकिन,
*खत* पढ़कर
मैं *हैरान* रह गया।

*माँ* ने लिखा था— *“बेटा,* तेरा *1000 रुपए*
का भेजा हुआ *मनीआर्डर* मिल गया है।

तू कितना *अच्छा* है रे!…

*पैसे* भेजने में
कभी *लापरवाही* नहीं बरतता।


मैं इसी *उधेड़- बुन* में लग गया कि आखिर
*माँ* को *मनीआर्डर* किसने भेजा होगा?

कुछ *दिन* बाद,
एक और *पत्र* मिला।

*चंद लाइनें* थीं— *आड़ी तिरछी।*
बड़ी *मुश्किल* से *खत* पढ़ पाया।

लिखा था— *“भाई,*
*90 रुपए* तुम्हारे
और
*910 रुपए* अपनी ओर से मिलाकर मैंने
तुम्हारी *माँ* को *मनीआर्डर* भेज
दिया है।
*फिकर न करना।….*

*माँ* तो सबकी *एक-जैसी* होती है न।

*क्या तेरी और क्या मेरी*

*वह क्यों भूखी रहे?…*

*तुम्हारा—जेबकतरा👌👌..*

Power of गायत्री मंत्र..

*बिना पैसों का इलाज गायत्री मंत्र:-*

आधुनिक समाज में तनावपूर्ण जीवन के चलते *मानव, उच्च रक्तचाप, हृदयरोग और कैंसर आदि जानलेवा बीमारियों की चपेट में आ रहा है।*
      जीवनशैली में सुधार से बहुत से रोग यूं ही काफूर हो जाते हैं। साथ-साथ एक और आसान उपाय है, जिसमें कोई पैसा नहीं लगता और जिसके कोई साइड इफेक्ट नहीं होते। बस नियमपूर्वक नित्य करने की जरूरत भर है। *यह आसान उपाय है गायत्री मंत्र,* जो सदियों से आजमाया हुआ है। और आजकल इसे विज्ञान की कसौटी पर भी कसा जा चुका है।
*जबलपुर चिकित्सा महाविद्यालय में कार्डियोलाजी विभाग के रीडर हैं डा.रविशंकर शर्मा,*

*इन्होंने अपने 18 वर्ष के चिकीत्सकीय जीवन में देखा कि जो युवा हृदयरोगी उनके पास इलाज के लिए आए उनके साथ आने वाले सहयोगी 60-70 की उम्र के बावजूद काफी स्वस्थ थे। बातचीत से पता चला कि वे निरामिष भोजन के अलावा गायत्री मंत्र का नियमित पाठ करते हैं।*
    *इस सूत्र को लेकर डा.शर्मा ने 20 परिवारों का अध्ययन किया।*
     *हर परिवार से दो व्यक्ति लिए एक वह जो नियमित गायत्री मंत्र का पाठ करता था और दूसरा वह जो पाठ नहीं करता था। डा.शर्मा ने पाया कि नियमित पाठ करने वाले को उच्च रक्तचाप और हृदयरोग अध्ययन के प्रारंभ में भी नहीं के बराबर थे। तीन वर्ष के अंतराल के बाद भी ये रोग उत्पन्न नहीं हुए। मंत्र न पढ़ने वालों में ये रोग ज्यादा संख्या में हुए। मृत्युदर भी मंत्र न पढ़ने वालों में ज्यादा मिली।*
       
       *अध्ययन के नतीजों से उत्साहित होकर डा.शर्मा ने उच्च रक्तचाप के 50 रोगियों में से आधे मरीजों को हर दो घंटे में पांच मिनट यह मंत्र पाठ करने की विधि सिखाई। बचे हुए आधे मरीजों को एक दवा रहित गोली(प्लेसिबो) खाने को दी गई। एक हफ्ते बाद इन समूहों को परखा गया तो पता चला कि जो व्यक्ति मंत्र पढ़ रहे थे वे उच्च रक्तचाप के कम होने से लाभांवित हुए और प्लेसिबो टेबलेट खाने वालों को लाभ नहीं हुआ।*
         *हृदय गति की अनियमितता और तेज हृदयगति के रोगियों को भी इस मंत्र से लाभ हुआ।*
        *अगर ओम शब्द को लंबे समय तक ओ और म को खींचकर पढ़ा जाए तो हृदय गति तुरंत कम हो जाती है।*
        *इसीजी से मानिटर करने पर भी इसकी पुष्टि हुई। कोई भी ऐसी सुरक्षित दवा नहीं है जो हृदय गति को इतनी जल्दी तथा सुरक्षित तरीके से कम कर दे।*

1. *यह मंत्र किसी भी अवस्था में अर्थात बैठ कर लेट कर या खड़े होकर पढ़ा जाए तो समान लाभ मिलता है।*
2. *मंत्र ओम शब्द से शुरू होता है- ओम शब्द को जितना लंबा खींचा जा सके, बिना सांस लिए उतना खींचिये। ओ और म शब्द को अलग-अलग लंबा खींचिए।*

3. *इसके बाद शेष मंत्र को सही उच्चारण के साथ जितना तेज गति से पढ़ या बोल सकें बोलें। ओम की प्रक्रिया हर बार दोहराएं। पांच मिनट तक लगातार ओम और मंत्र दोहराते रहें।*

4. *यह प्रक्रिया एक माह तक हर दो घंटे में करें। इस प्रकार सामान्य व्यक्ति के जाग्रत 16 घंटे में 8 बार करें। 24 घंटों में कुल 40 मिनट का समय देना हैं।*

5. *एक माह बाद इस प्रक्रिया का लाभदायक असर अवश्य दिखाई देगा। अब इस प्रक्रिया को 24 घंटे में चार बार करते हुए जारी रखें।*

6. *सुबह उठने के समय और रात सोने के समय इस मंत्र का पांच-पांच मिनट उच्चारण आवश्यक है।*

       *इसके बाद सिर्फ दो बार कोई निश्चित समय तय कर इस मंत्र का नियमित पाठ करते रहें।*

7. *इस विधि के साथ अपने डाक्टर द्वारा सुझाई दवाएं जारी रख सकते हैं।*

8. *इस विधि से कोई हानि नहीं होती और न कोई साइड इफेक्टस होते हैं।*

*गायत्री मंत्र इस प्रकार है-*

*ओम भूर्भुवः स्वः तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमहि धियो योनः प्रचोदयात्*
डॉ आर एस शर्मा वर्तमान में मेडिकल यूनिवर्सिटी जबलपुर के चांसलर है।